Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

WYROK

[wyciąg]

STRASBURG

19 lipca 2018 r.

OSTATECZNY

19/10/2018

Wyrok ten stał się ostateczny zgodnie z warunkami określonymi w art. 44 ust. 2 Konwencji. Może on podlegać korekcie wydawniczej.

W sprawie Aleksandar Sabev przeciwko Bułgarii,

Europejski Trybunał Praw Człowieka (Sekcja Piąta), zasiadając jako Izba w składzie:

Angelika Nußberger, przewodnicząca,
Erik Møse,
André Potocki,
Yonko Grozev,
Síofra O’Leary,
Gabriele Kucsko-Stadlmayer,
Lәtif Hüseynov, sędziowie,
oraz Claudia Westerdiek, kanclerz sekcji,

obradując na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 czerwca 2018 r.,

wydaje następujący wyrok, który został przyjęty w tym dniu:

POSTĘPOWANIE

[Paragrafy 1-4 wyroku pominięto]

FAKTY

[Paragrafy 5 - 27 wyroku pominięte i zastąpione tłumaczeniem poniższego streszczenia przygotowanego przez Kancelarię Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Streszczenie stanu faktycznego 1:

Skarżący Aleksandar Sabev, obywatel Bułgarii, urodził się w 1967 r. i mieszka w Sofii (Bułgaria). W istotnym dla sprawy czasie był zatrudniony przez Bułgarskie Służby Wywiadu Wojskowego. W maju 2005 r. Komisja Państwowa cofnęła przyznane panu Sabevowi poświadczenie bezpieczeństwa. Następnie przeniesiono go do jednostki wywiadowczej wojskowego sztabu generalnego. W sierpniu 2006 r. cofnięto również przyznane skarżącemu poświadczenie bezpieczeństwa związane z nowym stanowiskiem. W marcu 2007 r. Minister Obrony Narodowej zwolnił skarżącego ze stanowiska, ponieważ nie spełniał on już warunków niezbędnych do pełnienia funkcji. W kwietniu 2007 r. pan Sabev zaskarżył decyzję o zwolnieniu ze stanowiska do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zarzucając jej brak uzasadnienia. W listopadzie 2007 r. sąd oddalił wniesiony przez skarżącego środek zaskarżenia. Pan Sabev wniósł skargę kasacyjną do właściwego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego. W marcu 2008 r. sąd ten utrzymał w mocy wyrok sądu niższej instancji. Sąd ten uznał, że minister był zobowiązany do zwolnienia skarżącego ze stanowiska po cofnięciu jego poświadczenia bezpieczeństwa. Stanął on na stanowisku, że decyzja o cofnięciu przedmiotowego poświadczenia nie musi zawierać uzasadnienia i nie podlega zaskarżeniu na drodze sądowej].

PRAWO

I. ZARZUCANE NARUSZENIE ART. 6 UST. 1 KONWENCJI

28. Skarżący zarzucił naruszenie jego prawa dostępu do sądu właściwego do orzekania w sporze cywilnym, którego był stroną. W tym względzie powołał się na art. 6 ust. 1 Konwencji [o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności], który w istotnym dla sprawy zakresie stanowi:

„Każdy ma prawo do sprawiedliwego […] rozpatrzenia jego sprawy [...] przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym [...]”.

A. Dopuszczalność

1. Stanowiska stron

29. Rząd kwestionował dopuszczalność wniesionej przez skarżącego skargi z dwóch przyczyn. Po pierwsze, powołując się na decyzję w sprawie Danawar i Inni przeciwko Bułgarii (dec.) nr 25843/07 z dnia 20 stycznia 2015 r., Rząd podniósł zarzut niedopuszczalności w związku z niedochowaniem sześciomiesięcznego terminu. W tym względzie wskazał, że podstawą zwolnienia skarżącego było cofnięcie przez Komisję Państwową jego upoważnienia do dostępu do informacji niejawnych, która to decyzja była ostateczna. Wywodził, że tym samym bieg sześciomiesięcznego terminu rozpoczął się w dniu doręczenia decyzji Komisji Państwowej, tj. w dniu 30 sierpnia 2006 r., a skarżący złożył skargę w dniu 3 września 2008 r., czyli dwa lata później.

30. Pomocniczo Rząd podniósł zarzut związany z brakiem statusu ofiary. Podniósł, że w stanie prawnym, który obowiązywał w tym czasie, osoba, której poświadczenie bezpieczeństwa cofnięto, nie mogła zajmować stanowiska umożliwiającego jej dostęp do informacji niejawnych przez okres trzech lat od dnia cofnięcia tegoż poświadczenia. W jego ocenie w przypadku skarżącego termin ten upłynął w dniu 30 sierpnia 2009 r. Tym samym, w jego ocenie, skarżący utracił status ofiary naruszenia objętego przedmiotem skargi wniesionej w tym dniu z chwilą zniesienia ograniczenia dotyczącego zajmowania stanowiska podobnego do stanowiska, które zajmował w chwili rozwiązania jego stosunku pracy.

31. Skarżący twierdził, że sześciomiesięczny termin na wniesienie skargi do Trybunału rozpoczął bieg w dniu wydania przez sądy krajowe ostatniego orzeczenia dotyczącego jego zwolnienia ze stanowiska, tj. w dniu 6 marca 2008 r. Podobnie jak w niedawno wydanym wyroku Trybunału w sprawie Miryana Petrova przeciwko Bułgarii, skarga nr 57148/08, § 32, 21 lipca 2016 r., skarżący wywodził, że nie chodzi o jego prawo dostępu do informacji niejawnych, lecz o prawo do zajmowania stanowiska publicznego, na które wpływ miało cofnięcie jego poświadczeń. Twierdził, że zwolnienie go ze stanowiska było przedmiotem postępowania prowadzonego przez sądy, które nie były w pełni właściwe do orzekania o zgodności z prawem jego zwolnienia, oraz że bieg sześciomiesięcznego terminu rozpoczął się właśnie po zakończeniu tegoż postępowania.

32. Skarżący twierdził, że jego skarga nie jest w sposób oczywisty nieuzasadniona i że spełnia wszystkie pozostałe warunki dopuszczalności określone w art. 35 ust. 2 Konwencji.

2. Ocena Trybunału

33. Trybunał uważa, że w pierwszej kolejności należy zbadać zarzut Rządu dotyczący utraty przez skarżącego statusu ofiary, zgodnie z którym po upływie maksymalnego okresu zakazu zajmowania stanowiska wymagającego dopuszczenia do informacji niejawnych, skarżący nie był już dotknięty zarzucanym naruszeniem Konwencji (zob. paragraf 30 powyżej).

34. Jednocześnie Trybunał przypomina, że przedmiotem niniejszej skargi jest ograniczony zakres badania przeprowadzanego przez sądy krajowe w ramach postępowania w sprawie rozwiązania stosunku pracy, a nie sama zgodność z prawem i konieczność samego rozwiązania stosunku pracy, które to kwestie wchodzą w zakres właściwości sądów krajowych. W związku z powyższym fakt, że ustała już przeszkoda dla ubiegania się przez skarżącego o stanowisko zakładające dostęp do informacji niejawnych, nie pozbawił go statusu ofiary naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji. W świetle powyższego zarzut Rządu należy oddalić.

35. Rząd podniósł również zarzut niedopuszczalności związany z niezachowaniem sześciomiesięcznego terminu. Za punkt wyjścia dla tego terminu Rząd przyjął datę doręczenia niepodlegającej zaskarżeniu decyzji Komisji Państwowej potwierdzającej cofnięcie poświadczenia bezpieczeństwa skarżącego, tj. 30 sierpnia 2006 r. (zob. paragraf 29 powyżej). Skarżący kwestionował stanowisko Rządu, wywodząc, że przedmiotowy termin rozpoczął bieg dopiero w dniu wydania przez sądy prawomocnego orzeczenia w ramach postępowania w sprawie odwołania od decyzji o zwolnieniu skarżącego ze stanowiska (zob. paragraf 31 powyżej).

36. Trybunał uważa, że w szczególnych okolicznościach sprawy argumenty stron są tak ściśle związane z przedmiotem skargi wniesionej przez skarżącego na gruncie art. 6 ust. 1 Konwencji, a mianowicie z zarzucanym brakiem właściwości sądów do orzekania we wszystkich kwestiach, które mają istotne znaczenie dla wyniku postępowania w sprawie odwołania od decyzji o zwolnieniu skarżącego ze stanowiska, że zarzut niedopuszczalności należy dołączyć do przedmiotu skargi.

37. Biorąc zatem pod uwagę, że skarga skarżącego nie jest w sposób oczywisty nieuzasadniona w rozumieniu art. 35 ust. 3 lit. a Konwencji oraz że nie jest ona pod żadnym innym względem niedopuszczalna, Trybunał uznaje ją za dopuszczalną.

B. Przedmiot skargi

1. Stanowiska stron

a) Skarżący

38. Skarżący twierdził, że spór między nim a jego pracodawcą dotyczył rozstrzygania o prawie o charakterze cywilnym, a mianowicie prawie do dalszego zajmowania stanowiska publicznego w dyrekcji wywiadu wojskowego sztabu generalnego. Wywodził, że prawo krajowe umożliwiało mu kwestionowanie legalności jego zwolnienia ze stanowiska, z której to możliwości, jak twierdzi, skorzystał. Podkreślił, że tym samym, zgodnie z kryteriami przyjętymi przez Trybunał w wyroku w sprawie Vilho Eskelinen i Inni przeciwko Finlandii [WI], skarga nr 63235/00, § 62, ETPC 2007–II, gwarancje zawarte w aspekcie cywilnym art. 6 ust. 1 Konwencji mają zastosowanie w postępowaniu sądowym w sprawie odwołania od decyzji o zwolnieniu skarżącego ze stanowiska.

39. Skarżący twierdził, że sądy administracyjne, które rozpoznawały jego sprawę, nie rozstrzygnęły wszystkich istotnych, jego zdaniem, kwestii. W szczególności twierdził, że sądy te odmówiły zbadania, czy okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę cofnięcia przyznanego skarżącemu poświadczenia bezpieczeństwa, były zasadnie powołane. Tymczasem zdaniem skarżącego była to kwestia mająca kluczowe znaczenie dla wyniku sporu, bowiem zwolnienie skarżącego ze stanowiska było uzależnione od cofnięcia tych poświadczeń. Skarżący dodaje, że sądy krajowe ograniczyły się jedynie do przytoczenia decyzji wyspecjalizowanej w tym zakresie komisji, nie oceniając zasadności przytoczonego przez nią uzasadnienia, które – jak twierdzi – nigdy nie zostało mu doręczone.

40. Skarżący twierdził, że postępowanie w przedmiocie cofnięcia poświadczeń przed wyspecjalizowaną komisją nie zapewniało gwarancji wymaganych przez art. 6 Konwencji, jako że było prowadzone przez organ administracyjny, który jego zdaniem nie był ani niezależny, ani bezstronny.

41. Podniósł, że w tych okolicznościach odmowa zbadania przez sądy administracyjne kwestii kluczowej dla wyniku sprawy pozbawiła go prawa dostępu do sądu, który byłby w pełni właściwy do orzekania w sprawie jego prawa do zatrudnienia.

b)Rząd

42. Rząd nie zgodził się z twierdzeniem skarżącego i zwrócił się do Trybunału o stwierdzenie, że w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji. Na wstępie stwierdził, że zagwarantowane w tym artykule prawo do sądu nie jest bezwzględne i że może podlegać ograniczeniom, które służą realizacji uprawnionego celu i które są proporcjonalne do zastosowanych środków i zamierzonego celu.

43. Rząd podniósł, że w niniejszej sprawie spór dotyczący ustalenia praw cywilnych skarżącego został rozpoznany przez sąd ustanowiony na mocy ustawy, który był właściwy, niezależny i bezstronny, oraz rozstrzygnięty w ramach rzetelnie prowadzonego postępowania.

44. Twierdził, że przyznane skarżącemu poświadczenia bezpieczeństwa zostały cofnięte na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji niejawnych. Decyzja ta nie zawierała uzasadnienia i nie podlegała kontroli sądowej. Jego zdaniem to rozwiązanie legislacyjne podyktowane było potrzebą ochrony bezpieczeństwa narodowego i interesów państwa.

45. Rząd podniósł, że ze względu na cofnięcie przedmiotowych poświadczeń, a także na podstawie art. 128b ustawy o obronie i siłach zbrojnych oraz art. 199 regulaminu przebiegu służby wojskowej, Minister Obrony Narodowej podjął decyzję o zwolnieniu skarżącego ze stanowiska, uzasadniając ją brakiem spełnienia przez skarżącego warunków niezbędnych do jego sprawowania. Dodał, że zastosowano przewidziane w tym celu postępowanie krajowe, a skarżącego poinformowano o przyczynach usunięcia go ze stanowiska.

46. Rząd twierdził, że skarżący skorzystał z prawa dostępu do sądu poprzez zaskarżenie decyzji o zwolnieniu go ze stanowiska przed właściwymi sądami administracyjnymi. Wskazał, że sądy te przeprowadziły wyczerpującą i szczegółową ocenę legalności zwolnienia oraz że ustaliły wszystkie okoliczności faktyczne, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu, w szczególności okoliczność cofnięcia poświadczeń bezpieczeństwa. Dodał, że samego cofnięcia dokonał wyspecjalizowany organ – Komisja Państwowa – której decyzja była wiążąca dla ministra. Rząd stwierdził w tym względzie, że art. 6 ust. 1 Konwencji nie stoi na przeszkodzie powołaniu się przez sądy krajowe w ich rozstrzygnięciach na opinie biegłych, gdy jest to konieczne ze względu na szczególny charakter rozpatrywanych przez nie kwestii.

47. Wywodził, że na podstawie zebranych dowodów sądy krajowe doszły do wniosku, że zwolnienie skarżącego było zgodne z prawem krajowym oraz że przytoczyły one obszerne uzasadnienie swoich rozstrzygnięć. Według Rządu skarżący miał zatem dostęp do sądu właściwego do zbadania wszystkich kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu.

48. Rząd stwierdził, że niniejsza sprawa różni się od okoliczności w sprawach Fazliyski przeciwko Bułgarii (skarga nr 40908/05, 16 kwietnia 2013 r.) i Miryana Petrova przeciwko Bułgarii (skarga nr 57148/08, 21 lipca 2016 r.), w których Trybunał stwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji. Wywiódł, że skarżący aktywnie uczestniczył w przedmiotowym postępowaniu oraz że został poinformowany o przyczynach jego zwolnienia. Podniósł, że w niniejszej sprawie zachowano rozsądny stosunek proporcjonalności między ograniczeniem właściwości sądów krajowych a potrzebą ochrony bezpieczeństwa narodowego, który był zgodny z art. 6 ust. 1 Konwencji. Dodał również, że od 2016 r. decyzje o cofnięciu poświadczeń bezpieczeństwa podlegają kontroli sądowej przed sądami administracyjnymi.

2. Ocena Trybunału

a) Zasady ogólne

49. W wyroku w sprawie Vilho Eskelinen i Inni przeciwko Finlandii [WI], skarga nr 63235/00, § 62, ETPC 2007–II, Trybunał orzekł, że zwykłe spory dotyczące zatrudnienia z udziałem pracowników służby cywilnej są co do zasady objęte zakresem art. 6 ust. 1 Konwencji, w jego aspekcie cywilnym. Trybunał wyjaśnił, że istnieje domniemanie zastosowania art. 6 Konwencji i ustanowił dwa warunki, na które pozwane Państwo może powoływać się przed nim na status urzędnika służby cywilnej, z którego korzysta skarżący, w celu wyłączenia go z ochrony gwarantowanej przez art. 6: prawo krajowe danego Państwa musi wyraźnie wykluczać dostęp do sądu w odniesieniu do danego stanowiska lub danej kategorii pracowników, a takie zwolnienie musi znajdować uzasadnienie w obiektywnych podstawach związanych z interesem państwa ( ibidem).

50. Trybunał powtórzył, że każdej osobie przysługuje prawo do rozpoznania przez sąd każdego sporu dotyczącego jej „praw i obowiązków o charakterze cywilnym”. Zatem art. 6 ust. 1 Konwencji gwarantuje „prawo do sądu”, którego jednym z aspektów jest „prawo dostępu”, a mianowicie prawo do wniesienia sprawy cywilnej do sądu ( Golder przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 21 lutego 1975 r., § 36, seria A nr 18).

51. Artykuł 6 ust. 1 Konwencji zasadniczo wymaga środka prawnego, w którym „sąd” jest właściwy do rozstrzygnięcia wszystkich kwestii faktycznych i prawnych mających znaczenie dla zawisłego przed nim sporu (zob. Terra Woningen BV przeciwko Holandii, 17 grudnia 1996 r., § 52, Zbiór wyroków i decyzji 1996–VI). Oznacza to, w szczególności, że sąd musi mieć uprawnienie do rozpatrzenia przedmiotu każdego z zarzutów skarżącego indywidualnie, bez odmawiania rozpatrzenia któregokolwiek z nich, oraz do jednoznacznego uzasadnienia ich odrzucenia. Co się tyczy okoliczności faktycznych, sąd musi mieć możliwość zbadania tych okoliczności, które są kluczowe dla skargi skarżącego ( Bryan przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 22 listopada 1995 r., §§ 44-45, seria A nr 335–A).

b)Zastosowanie powyższych zasad do niniejszej sprawy

52. Trybunał zauważa na wstępie, że w niniejszej sprawie chodziło nie o prawo skarżącego do dostępu do tajemnicy państwowej, które nie jest zagwarantowane w Konwencji (zob. Regner przeciwko Republice Czeskiej [WI], skarga nr 35289/11, § 109, ETPC 2017 (fragmenty)), lecz o jego prawo do zajmowania stanowiska publicznego, na które wpływ miało cofnięcie jego poświadczenia bezpieczeństwa. Prawo krajowe zezwalało skarżącemu na zaskarżenie decyzji o usunięciu go ze stanowiska, które zajmował w dyrekcji wywiadu wojskowego sztabu generalnego (zob. paragraf 26 in fine powyżej), a Rząd nie kwestionował zastosowania art. 6 ust. 1 Konwencji do postępowania w przedmiocie zaskarżenia decyzji o usunięciu skarżącego ze stanowiska. Biorąc pod uwagę szczególne okoliczności sprawy i zgodnie z kryteriami ustalonymi w orzecznictwie Trybunału (zob. paragraf 49 powyżej), Trybunał uważa, że przedmiotowy spór dotyczył rozstrzygania o „prawie o charakterze cywilnym” w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji oraz że artykuł ten, w jego aspekcie cywilnym, ma zatem zastosowanie do postępowania sądowego w sprawie odwołania skarżącego.

53. Trybunał zwraca uwagę, że skarżący złożył skargę do Trybunału dopiero po zakończeniu postępowania sądowego i w terminie nieprzekraczającym sześciu miesięcy (zob. paragrafy 1 i 20 powyżej). W związku z powyższym należy oddalić zarzut Rządu dotyczący niezachowania sześciomiesięcznego terminu, który został dołączony do przedmiotu skargi na gruncie art. 6 ust. 1 Konwencji (zob. paragraf 36 powyżej).

54. W następnej kolejności Trybunał musi ustalić, czy przedmiotowy spór został poddany ocenie przez sąd właściwy do rozważenia wszystkich istotnych kwestii faktycznych i prawnych.

55. Przechodząc do okoliczności faktycznych sprawy, Trybunał zauważa, że usunięcie skarżącego ze stanowiska przez ministra obrony nie miało charakteru arbitralnego. Wygląda na to, że minister był zobowiązany do usunięcia skarżącego ze względu na brak posiadania przez niego poświadczenia bezpieczeństwa w zakresie dostępu do informacji niejawnych, co było bezwzględną przesłanką wymaganą do wykonywania przez skarżącego obowiązków w strukturach sił zbrojnych (paragrafy 18, 20 i 27 powyżej).

56. Z powyższego wynika, że zgodność z prawem rozwiązania stosunku pracy ze skarżącym była całkowicie uzależniona od odpowiedzi na pytanie, czy cofnięcie poświadczenia bezpieczeństwa było uzasadnione (zob. Ternovskis przeciwko Łotwie, skarga nr 33637/02, § 44, 29 kwietnia 2014 r., oraz Miryana Petrova, op. cit., § 31). Kwestia ta została rozpatrzona przez Komisję Państwową, która oddaliła odwołanie skarżącego (zob. paragraf 9 powyżej). Niemniej Trybunał uważa, że przedmiotowemu postępowaniu nie towarzyszyły gwarancje określone w art. 6 ust. 1 Konwencji: Komisja Państwowa nie była organem niezależnym od władzy wykonawczej, bowiem jej członkowie byli wybierani przez Radę Ministrów na wniosek premiera (zob. paragraf 21 powyżej); na żadnym etapie postępowania Komisja nie poinformowała skarżącego o przyczynach cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa (zob. paragrafy 9 i 11 powyżej), a jej decyzja z dnia 22 sierpnia 2006 r. została podjęta bez wiedzy skarżącego (zob. paragraf 11 powyżej).

57. Trybunał stwierdza, że skarżący zaskarżył decyzje o rozwiązaniu jego stosunku pracy przed CAS, zarzucając w szczególności, że cofnięcie jego poświadczeń bezpieczeństwa nastąpiło wbrew przepisom krajowym, że nie popełnił on żadnego przestępstwa uzasadniającego cofnięcie tychże poświadczeń oraz że nigdy nie został poinformowany o przyczynach przedmiotowego cofnięcia. Należy zauważyć, że na żadnym etapie postępowania przed dwoma różnymi składami orzekającymi sąd administracyjny najwyższego szczebla nie rozważył, czy cofnięcie poświadczenia bezpieczeństwa było uzasadnione popełnieniem przestępstwa przez skarżącego. Sąd ten odniósł się jedynie do decyzji Komisji Państwowej, podkreślając, że nie została ona uzasadniona i nie podlegała zaskarżeniu (paragrafy 18 i 20 powyżej). Trybunał uważa, że w tym zakresie sytuacja skarżącego jest podobna do sytuacji skarżących w sprawach Myriana Petrova ( op. cit., §§ 40-44) i Tinnelly & Sons Ltd i Inni oraz McElduff i Inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 10 lipca 1998 r., §§ 76-79, Zbiór wyroków i decyzji 1998–IV, w których stwierdzono naruszenie art. 6 ust. 1 w związku z odmową rozpatrzenia przez sądy krajowe kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia sporów z udziałem skarżących i organów administracji, odmowy uzasadnionej faktem, że kwestie te zostały uprzednio rozstrzygnięte przez organy administracji w sposób wiążący sądy co do poczynionych przez te organy ustaleń faktycznych.

58. Trybunał uważa, że niniejszą sprawę należy odróżnić od przytoczonej wyżej sprawy Regner, w której Trybunał uznał, że gwarancje określone w art. 6 Konwencji mają zastosowanie do postępowania sądowego dotyczącego cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa, które miało decydujące znaczenie dla możliwości pełnego wykonywania obowiązków przez skarżącego i nawiązania przez niego nowego stosunku pracy w służbie publicznej, i w której prowadzonemu przez sądy krajowe postępowaniu towarzyszyły dostateczne gwarancje określone w art. 6 ust. 1 Konwencji. W szczególności, w przeciwieństwie do CAS w niniejszej sprawie, w wyżej przytoczonej sprawie Regner czeski naczelny sąd administracyjny był w pełni właściwy do rozpoznania sporu między skarżącym a organem administracji: miał dostęp do wszystkich dokumentów niejawnych znajdujących się w aktach, które stanowiły podstawę uzasadnienia decyzji administracji; był w stanie ocenić zasadność braku ujawnienia niektórych dokumentów niejawnych i, w stosownych przypadkach, nakazać ich ujawnienie; kognicja tego sądu nie ograniczała się do badania wyłącznie przedstawionych przez skarżącego zarzutów; mógł rozważyć, czy istnieją okoliczności uzasadniające cofnięcie skarżącemu poświadczenia bezpieczeństwa ( ibidem, §§ 152, 153, 154 i 156).

59. W świetle powyższego Trybunał uznaje, że spór dotyczący zwolnienia skarżącego nie został rozpoznany przez sąd „w pełni właściwy” do rozpatrzenia wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych i prawnych. Tym samym doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji w jego aspekcie cywilnym.

II. ZASTOSOWANIE ART. 41 KONWENCJI

60. Zgodnie z art. 41 Konwencji:

„Jeśli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej Protokołów, oraz jeśli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi potrzeba, słuszne zadośćuczynienie pokrzywdzonej stronie”.

A. Szkoda

61. Skarżący domagał się kwoty 50 000 euro (EUR) tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową.

62. Rząd twierdził, że kwota ta jest wygórowana i nieuzasadniona.

63. Trybunał uznał, że skarżący poniósł szkodę niemajątkową w związku z naruszeniem jego praw wynikających z art. 6 ust. 1 Konwencji. Tym samym uznał, że z tego tytułu należy przyznać mu kwotę 2400 EUR.

B. Koszty i wydatki

64. Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie kwoty 2000 EUR tytułem zwrotu kosztów i wydatków poniesionych w związku z postępowaniem przed Trybunałem, którą należy przekazać bezpośrednio na rachunek jego pełnomocnika.

65. Rząd kwestionował roszczenie skarżącego.

66. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału skarżący jest uprawniony do zwrotu kosztów i wydatków tylko w zakresie, w jakim wykazano, że zostały one faktycznie poniesione, były konieczne i uzasadnione co do wysokości. W niniejszej sprawie, w świetle przedłożonych dokumentów i orzecznictwa Trybunału, Trybunał uznaje dochodzoną kwotę za zasadną i zasądza ją na rzecz skarżącego. Uwzględnia również wniosek skarżącego o bezpośrednią wpłatę dochodzonej kwoty na rachunek p. Petkovej – pełnomocnika skarżącego.

C. Odsetki za zwłokę

67. Trybunał za słuszne uznaje wyznaczenie wysokości odsetek za zwłokę na podstawie marginalnej stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego powiększonej o trzy punkty procentowe.

Z TYCH WZGLĘDÓW TRYBUNAŁ JEDNOGŁOŚNIE

1. oddala podniesiony przez Rząd zarzut dotyczący utraty statusu ofiary;

2. dołącza do przedmiotu skargi i oddala podniesiony przez Rząd zarzut dotyczący zachowania sześciomiesięcznego terminu;

3. uznaje skargę za dopuszczalną;

4. uznaje, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji;

5. uznaje

a) że pozwane państwo winno, w terminie trzech miesięcy od daty, w której niniejszy wyrok stanie się ostateczny zgodnie z art. 44 ust. 2 Konwencji, uiścić na rzecz skarżącego następujące kwoty, przeliczone na bułgarskie lewy według kursu obowiązującego w dniu płatności:

i. 2400 EUR (dwa tysiące czterysta euro), plus wszelkie należne podatki, tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową;

ii. 2000 EUR (dwa tysiące euro), plus wszelkie należne podatki, tytułem zwrotu poniesionych kosztów i wydatków, płatną przelewem bezpośrednio na rachunek p. Petkovej – pełnomocnika skarżącego;

b) że od upływu wyżej wskazanego terminu trzech miesięcy aż do momentu uregulowania należności, należne będą odsetki zwykłe od określonych powyżej kwot, naliczone według stopy równej marginalnej stopie procentowej Europejskiego Banku Centralnego obowiązującej w tym okresie, powiększonej o trzy punkty procentowe;

6. oddala pozostałe żądania skarżącego w zakresie słusznego zadośćuczynienia.

Sporządzono w języku francuskim i obwieszczono pisemnie w dniu 19 lipca 2018 r., zgodnie z Regułą 77 §§ 2 i 3 Regulaminu Trybunału.

Claudia Westerdiek Angelika Nußberger
Kanclerz Przewodnicząca

1 Źródło: Komunikat prasowy Kanclerza Trybunału ECHR 257(2018), 13.07.2018 r. ( Press Release issued by the Registrar of the Court ECHR 257(2018) 13.07.2018)