Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

WYROK

STRASBURG

19 października 2017 r.

OSTATECZNY

05/03/2018

Niniejszy wyrok stał się ostateczny na podstawie

Artykułu 44 § 2 Konwencji. Wyrok może podlegać korekcie wydawniczej.

W sprawie Nawrot przeciwko Polsce,

Europejski Trybunał Praw Człowieka (Sekcja Pierwsza), zasiadając jako Izba w składzie:

Linos-Alexandre Sicilianos, Przewodniczący,
Kristina Pardalos,
Krzysztof Wojtyczek,
Ksenija Turković,
Armen Harutyunyan,
Pauliine Koskelo,
Jovan Ilievski, sędziowie,
oraz Abel Campos, Kanclerz Sekcji,

Obradując na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 września 2017 r., Wydaje następujący wyrok, który został przyjęty w tym dniu:

POSTĘPOWANIE

1. Sprawa wywodzi się ze skargi (nr 77850/12) przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej wniesionej do Trybunału zgodnie z art. 34 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności („Konwencja”) przez obywatela polskiego, Pana Krzysztofa Nawrota („Skarżący”), w dniu 20 listopada 2012 r.

2. Skarżący był początkowo reprezentowany przez Pana J. Zalewskiego, prawnika praktykującego w Katowicach. Po złożeniu uwag na temat dopuszczalności skargi i szczegółów sprawy wycofał on pełnomocnictwo udzielone swojemu adwokatowi. Rząd polski ("Rząd") był reprezentowany przez swojego pełnomocnika, Panią J. Chrzanowską z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

3. Skarżący zarzucił na podstawie art. 5 ust. 1 Konwencji, że jego pozbawienie wolności w szpitalu psychiatrycznym było bezprawne. Ponadto zarzucił naruszenie art. 5 ust. 4 Konwencji, ponieważ nie miał on zapewnionej skutecznej możliwości kwestionowania zgodności
z prawem pozbawienia go wolności.

4. W dniu 18 listopada 2015 r. skargi na podstawie
art. 5 ust. 1 i 4 Konwencji zostały zakomunikowane Rządowi, a pozostała część skargi została uznana za niedopuszczalną zgodnie z Regułą 54 § 3 Regulaminu Trybunału.

FAKTY

I. OKOLICZNOŚCI SPRAWY

5. Skarżący urodził się w 1981 r. i obecnie odbywa karę pozbawienia wolności w więzieniu w Nysie.

A. Pierwsze postępowanie karne przeciw skarżącemu (rozbój)

6. W dniu 28 maja 2001 r. Sąd Okręgowy w Kielcach skazał skarżącego za rozbój na 10 lat więzienia. Wyrok został zmieniony przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w dniu 5 grudnia 2001 r. Skarżący odbywał wyrok od 3 września 2000 r., z przerwami pomiędzy 13 stycznia 2003 r.
i 13 stycznia 2005 r., 31 maja 2005 r. i 17 sierpnia 2005 r.; i 13 maja
2008 r. oraz 30 maja 2014 r.

B. Drugie postępowanie karne przeciw skarżącemu (morderstwo)

7. W sierpniu 2005 r. skarżący został oskarżony o zabójstwo obywatela Włoch, niejakiego P.A, które zostało dokonane w dniu 9 sierpnia 2005 r. Podobno, wielokrotnie uderzał on P.A w głowę powodując krwotok oraz obrzęk mózgu, a w konsekwencji jego śmierć. Został on także oskarżony
o dokonanie rozboju w dniu 8 sierpnia 2005 r. oraz posiadanie
0,2327 g MDMA (powszechnie znane jako ekstazy) w dniu 17 sierpnia 2005 r.

8. W dniu 20 marca 2006 r., po zbadaniu skarżącego i przeanalizowaniu jego dokumentacji medycznej z 2000 r., psychiatrzy stwierdzili, że powinien on zostać poddany ocenie psychiatrycznej, aby ustalić, czy mógłby zostać on pociągnięty do odpowiedzialności karnej za to przestępstwo.

9. W dniu 27 marca 2006 r. Sąd Okręgowy w Katowicach nakazał, aby skarżący został poddany badaniu psychiatrycznemu w zakładzie psychiatrycznym. Skarżący został poddany obserwacji na oddziale psychiatrycznym w Areszcie Śledczym w Krakowie pomiędzy 12 kwietnia a 30 czerwca 2006 r. W opinii z dnia 18 lipca 2006 r. („Opinia z 2006 r.”) dwaj psychiatrzy i psycholog potwierdzili, że cierpiał on przewlekłe psychotyczne zaburzenia psychiczne o obrazie zespołu urojeniowego
u osoby ze zmianami organicznymi o.u.n oraz zaburzenia rozwoju osobowości, w momencie popełnienia przestępstw i to że nie był świadomy swoich czynów i nie mógł ich kontrolować. Ponadto zalecili oni umieszczenie go w szpitalu psychiatrycznym, ponieważ istniało ryzyko, iż mógłby on ponownie popełnić podobne przestępstwa.
W dodatkowej opinii z dnia 12 stycznia 2007 r. potwierdzili oni swoje poprzednie ustalenia.

10. W dniu 2 kwietnia 2007 r. Sąd Okręgowy w Katowicach zdecydował
o umorzeniu postępowania przeciwko skarżącemu, ze względu na to, iż nie mógł być on pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Następnie nakazał on umieszczenie go w szpitalu psychiatrycznym.

11. W dniu 25 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił tę decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

12. Sąd Okręgowy w Katowicach rozpoznał sprawę na rozprawie w dniach 5 i 25 września 2007 r. Na pierwszym terminie sąd przesłuchał biegłych, którzy przygotowali opinie. Potwierdzili oni swoje poprzednie ustalenia. T., biegły, który wypowiadał się w imieniu zespołu, stwierdził w szczególności, że biegli wykluczyli możliwość symulowania przez skarżącego choroby psychicznej. Na poparcie tego twierdzenia zauważył, że skarżący był leczony i poddany psychologicznemu testowi osobowości MMPI ( Minnesota Multiphasic Personality Inventory). Wyniki testu potwierdziły, że nie mógł on udawać symptomów choroby psychicznej, ponieważ osoba zdrowa zupełnie inaczej zareagowałaby na te konkretne leki. Adwokat skarżącego poparł wniosek prokuratora o umorzenie postępowania.

13. W dniu 25 września 2007 r. Sąd Okręgowy w Katowicach umorzył postępowanie przeciwko skarżącemu. Na podstawie dostępnych dowodów, Sąd ustalił, że skarżący dopuścił się zarzucanych mu czynów. Jednakże, ponieważ cierpiał on na zaburzenia psychiczne w tym czasie, nie mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Sąd odwołał się do opinii biegłych i dowodów, które przedstawili oni w trakcie procesu. Zauważył również, że skarżący przechodził leczenie psychiatryczne od 2000 r.

14. Skarżący nie odwołał się od tej decyzji i stała się ona ostateczna
w dniu 10 października 2007 r.

15. W dniu 14 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach odrzucił wniosek skarżącego o wznowienie postępowania w sprawie. Sąd przyznał, że w świetle nowych dowodów (zobacz paragrafy 44 i 46 poniżej) okazało się, że skarżący nie zamordował P.A. i że uczestniczył tylko w rozboju. Jednakże, nawet gdyby postępowanie zostało wznowione, w każdym razie musiałyby one zostać umorzone ze względu na niepoczytalność skarżącego.

C. Pozbawienie wolności w ośrodku psychiatrycznym

1. Początkowe pozbawienie wolności w ośrodku psychiatrycznym

16. W dniu 12 grudnia 2007 r. Komisja Psychiatryczna ds. środków zabezpieczających („Komisja”) zaleciła umieszczenie skarżącego
w szpitalu w Branicach. Skarżący nie mógł zostać tam natychmiast przeniesiony, ponieważ odbywał karę 10 lat więzienia, nałożoną
w pierwszym postępowaniu karnym przeciwko niemu (zobacz paragraf 6 powyżej). Sąd Okręgowy w Katowicach zwrócił się do Wydziału Penitencjarnego o zmianę kolejności odbywania wyroków oraz
o zastosowanie środka zabezpieczającego w pierwszej kolejności. W dniu 25 kwietnia 2008 r. sąd zdecydował, że skarżący powinien najpierw zostać umieszczony w zakładzie psychiatrycznym.

17. Skarżący został przyjęty do szpitala w Branicach w dniu 13 maja 2008 r.

18. Szpitalna psycholog w opiniach z 23 czerwca i 15 grudnia 2008 r.,
20 maja i 5 listopada 2009 r. potwierdziła, że skarżący powinien kontynuować leczenie w szpitalu. W swojej opinii z 20 kwietnia 2010 r. biegła zauważyła, że skarżący mógł zostać przeniesiony do szpitala o niższym zabezpieczeniu.

19. Psychiatrzy ze szpitala w Branicach w opiniach z 14 czerwca
i 9 grudnia 2008 r., 19 maja i 9 listopada 2009 r. oraz 20 kwietnia 2010 r. również potwierdzili, że skarżący powinien kontynuować leczenie
w szpitalu psychiatrycznym. W szczególności, w opinii z dnia 9 listopada 2009 r. lekarze stwierdzili, że skarżący cierpiał na zaburzenia omamowo-urojeniowe na podłożu organicznego uszkodzenia o.u.n. Poprawa jego stanu nastąpiła po leczeniu jednak nie nastąpiło całkowite wyzdrowienie.
W związku z tym pozbawienie wolności skarżącego zostało przedłużone przez Sąd Okręgowy w Katowicach w dniach 21 lipca 2008 r., 19 stycznia, 22 czerwca i 7 grudnia 2009 r. Ani skarżący, ani jego przedstawiciel nie odwołali się od tamtych decyzji.

20. W dniu 4 maja 2010 r. skarżący został przeniesiony do szpitala
w Lublińcu, instytucji o niższym zabezpieczeniu.

21. W dniu 29 października 2010 r. biegli ze szpitala w Lublińcu wydali opinię po okresowej ocenie stanu skarżącego. Zauważyli, że wnioskodawca powinien kontynuować leczenie w placówce
o wzmocnionym zabezpieczeniu. W związku z tym w dniu 15 listopada 2010 r. Sąd Okręgowy w Katowicach ponownie przedłużył pozbawienie wolności skarżącego.

22. We wspólnej opinii z dnia 26 sierpnia 2011 r. psychiatrzy ze szpitala w Lublińcu potwierdzili, że skarżący powinien kontynuować leczenie
w ośrodku o wzmocnionym zabezpieczeniu, ponieważ nadal stanowił poważne zagrożenie dla porządku publicznego.

2. Obserwacja psychiatryczna w szpitalu w Pruszkowie

23. W okresie od 28 marca do 22 maja 2012 r. skarżący został poddany obserwacji psychiatrycznej w Szpitalu w Pruszkowie na podstawie postanowienia wydanego w ramach trzeciego postępowania karnego przeciwko niemu (zobacz paragraf 45 poniżej). Odpowiedni biegli zostali poproszeni o ocenę jego stanu psychicznego, w momencie kiedy to rzekomo dokonywał on innych rozbojów w okresie od czerwca do sierpnia 2005 r. (zobacz paragraf 44 poniżej).

24. W dniu 17 czerwca 2012 r. dwóch psychiatrów i psycholog wydało wspólną opinię („opinia z Pruszkowa”), która nie zgadzała się z opinią
z 2006 r. (zobacz paragraf 9 powyżej). Doszli oni do wniosku, że skarżący nie cierpiał na żadną chorobę psychiczną w chwili popełnienia przestępstwa (tempore criminis). Z ich punktu widzenia, skarżący nie miał żadnych organicznych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Nie miał też trudności w nauce. Zgodzili się oni, iż miał on dyssocjalne zaburzenia osobowości. Zauważyli, że od najmłodszych lat skarżący lekceważył prawa i uczucia innych osób, a także normy społeczne. Nie udało mu się wyciągnąć żadnej nauki z jego działań i powtarzających się zachowań dysfunkcyjnych. Jednakże byli oni zdania, iż jego stan znacząco się poprawił w ostatnich latach. Chociaż ryzyko, że popełniłby on podobne przestępstwo nie było bardzo wysokie, nie można było wykluczyć, że
w trudnych sytuacjach mógłby on cierpieć na zaburzenia reaktywne. Zalecono zatem, aby każda zastosowana wobec niego kara więzienia, odbywała się w warunkach terapeutycznych. Opinia została przekazana do Sądu Okręgowego w Katowicach w dniu 11 września 2012 r.

3. Opinia biegłych w procesie okresowej oceny stanu skarżącego

25. Tymczasem, w dniu 20 lipca 2012 r. psychiatrzy ze szpitala
w Lublińcu, w opinii wydanej po okresowym badaniu stanu skarżącego („opinia z Lublińca”), zauważyli, że u skarżącego zdiagnozowano zaburzenia omamowo-urojeniowe na podłożu organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Podczas jego pobytu w szpitalu
w Lublińcu nie zaobserwowano ostrych objawów psychotycznych. Jednakże, biorąc pod uwagę wstępną diagnozę i jego styl życia, uznano, że skarżący powinien kontynuować leczenie w szpitalu psychiatrycznym, ponieważ nadal istniało ryzyko, że mógł on popełnić przestępstwa
o znacznej szkodliwości społecznej.

4. Początkowe wnioski skarżącego o zwolnienie

26. Na rozprawach w dniach 28 sierpnia i 24 września 2012 r. Sąd Okręgowy w Katowicach rozpatrzył wniosek skarżącego o zwolnienie
z dnia 24 lipca 2012 r. Sąd przesłuchał biegłych z Lublińca, którzy wydali opinię z dnia 20 lipca 2012 r. (zobacz paragraf 25 powyżej). Jedna
z biegłych wyjaśniła, że oceniając potencjalne ryzyko popełnienia przestępstwa przez skarżącego, oparła się na wstępnej diagnozie i jego stylu życia (fakt, iż był osobą młodą osobą wielokrotnie skazaną nieposiadającą dzieci). Zgodziła się ona z opinią biegłych z Pruszkowa (zobacz paragraf 24 powyżej), iż skarżący cierpiał na zaburzenia osobowości. Jego zaburzenie osobowości charakteryzowało się tendencją do manipulowania
i chęcią dominowania nad innymi oraz egocentryzmem. Elementy te stanowiły ryzyko, iż skarżący mógł popełnić przestępstwo. Biegła nie była w stanie opowiedzieć na pytanie sądu dotyczące tego czy skarżący mógł symulować objawy choroby psychicznej.

27. W dniu 24 września 2012 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek skarżącego o zwolnienie ze szpitala. W odniesieniu do rozbieżności między dwiema opiniami biegłych, sąd uznał, że opinia
z Pruszkowa dotyczyła zdolności skarżącego tempore criminis, natomiast opinia z Lublińca odnosiła się do ogólnego postępu w leczeniu i jego dalszych rokowań. Ponadto, opinia z Pruszkowa została wydana
w odniesieniu do innych przestępstw. Sąd zauważył również, że obie grupy biegłych zgodziły się, że skarżący cierpiał na dyssocjalne zaburzenia osobowości. Ze względu na powyższe, sąd zdecydował oprzeć swoje wnioski na opinii z Lublińca i odmówił zwolnienia skarżącego. Uznał również, że powinien on kontynuować leczenie w instytucji o niższym zabezpieczeniu. Skarżący nie odwołał się od tej decyzji.

28. W dniu 28 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił kolejny wniosek skarżącego o zwolnienie. Zauważył, że jego sytuacja nie zmieniła się od czasu wydania ostatniej decyzji. Postanowił także umieścić go w placówce o wzmocnionym zabezpieczeniu. Sąd odniósł się do listu,
w którym skarżący poinformował władze, że rozważał ucieczkę z zakładu psychiatrycznego. Decyzja ta została podtrzymana przez Sąd Apelacyjny
w Katowicach w dniu 22 stycznia 2013 r.

5. Pierwsza próba samobójcza skarżącego

29. 31 stycznia 2013 r. skarżący próbował popełnić samobójstwo poprzez przedawkowanie leków.

30. W dniu 13 lutego 2013 r. skarżący został przeniesiony do Szpitala Psychiatrycznego w Krakowie (szpitala o wzmocnionym zabezpieczeniu).

6. Domniemana symulacja choroby psychicznej

31. W dniu 19 maja 2013 r. skarżący wysłał list do Sądu Okręgowego
w Katowicach, twierdząc że symulował chorobę psychiczną. Twierdził, że posiadał książkę medyczną z zakresu psychiatrii oraz obejrzał film „Piękny Umysł”, który to pomógł mu odegrać symptomy choroby psychicznej. Ponadto, poinformował dyrektora szpitala w Lublińcu, że udawał chorobę psychiczną. Jednakże, dyrektorka powiedziała mu, iż wielu pacjentów złożyło takie same wnioski.

7. Postępowanie w sprawie okresowej oceny stanu skarżącego

32. W międzyczasie, w dniu 19 marca 2013 r., w kontekście postępowań dotyczących okresowej oceny stanu skarżącego, Sąd Okręgowy
w Katowicach postanowił kontynuować pozbawienie wolości skarżącego
w zakładzie psychiatrycznym. Sąd powołał się na ekspertyzę z dnia 15 marca 2013r., w której biegli z Krakowskiego Szpitala Psychiatrycznego potwierdzili, że skarżący cierpiał na osobowość dyssocjalną oraz na zaburzenia psychotyczne w przeszłości. Podkreślili, że istniało ryzyko, że skarżący popełniłby podobne przestępstwo, wyrządzając znaczną szkodę społeczności będące następstwem jego stanu psychicznego. Biegli
w szczególności odnieśli się do faktu, iż skarżący nie był krytyczny wobec przestępstw których dokonał ani swojego stanu zdrowia. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w dniu 16 kwietnia 2013 r.

33. W dniu 27 sierpnia 2013 r., zgodnie z art. 203 Kodeksu karnego wykonawczego (patrz paragraf 55 poniżej), psychiatrzy z Krakowskiego Szpitala Psychiatrycznego przedłożyli opinię dotyczącą skarżącego po dokonaniu okresowej oceny jego stanu. Potwierdzili, że nie cierpiał on na chorobę psychiczną, ale cierpiał na poważne dyssocjalne zaburzenia osobowości. Zauważyli również, że wnioskodawca twierdził, że cierpiał na krótkotrwałe zaburzenie psychotyczne w przeszłości. Byli przekonani, że w okresie od czerwca do sierpnia 2005 r. skarżący był w stanie rozpoznać znaczenie swoich czynów i kontrolować swoje zachowanie. Jednakże biegli uznali, że nadal było prawdopodobne to, iż popełniłby on ponownie podobne przestępstwa o znacznej szkodliwości społecznej w wyniku stanu psychicznego w jakim się znajdował. Ryzyko to nie było związane
z chorobą psychiczną, ale z poważnym zaburzeniem osobowości. Skarżący nadal potrzebował kompleksowej terapii zaburzeń osobowości. Decyzję o tym czy odpowiednie środki zabezpieczające powinny być kontynuowane, biegli pozostawili do rozstrzygnięcia przez sąd.

34. W dniu 12 września 2013 r. biegli uzupełnili swoją opinię
w odniesieniu do dalszych pytań postawionych przez sąd. Potwierdzili, że
w chwili popełnienia przestępstw skarżący nie cierpiał z powodu zaburzeń urojeniowych, które mogły doprowadzić do wniosku, że działał w stanie niepoczytalności. Uznali oni również, że było wysoce prawdopodobne, iż ponownie popełniłby on podobne przestępstwa. Ryzyko to było związane ze stylem życia skarżącego, jego wielokrotnym skazaniem i niezdolnością do uczenia się umiejętności społecznych, ale nie z chorobą psychiczną. Oświadczyli, że nie zalecaliby oni zwolnienia skarżącego. Nawet jeśli nie był niepoczytalny w momencie popełnienia przestępstw, nadal istniało ryzyko, że popełniłby on kolejne przestępstwa z powodu dyssocjalnego zaburzenia osobowości. Stwierdzili oni ponadto, że uchylenie pozbawienia wolności skarżącego nie było kwestią natury medycznej lecz prawnej.

8. Następne wnioski skarżącego o zwolnienie

35. Następnie, w nieznanym terminie, skarżący złożył wniosek
o zwolnienie. Był on badany przez Sąd Okręgowy w Katowicach na dwóch rozprawach: w dniu 17 października i 8 listopada 2013 r. Obecni byli na nich przedstawiciele skarżącego i psychiatrzy. Sąd wysłuchał zeznań biegłych ze Szpitala Psychiatrycznego w Krakowie. Nie zgodzili się oni
z opinią z 2006 r. i potwierdzili, że skarżący cierpiał na dyssocjalne zaburzenia osobowości. Biegli stwierdzili przed sądem, że nie zalecaliby zwolnienia skarżącego, ponieważ byli świadomi, że mogli popełnić błąd
w swojej ocenie. Biegli nie byli również w stanie udzielić jasnej odpowiedzi na pytanie, czy skarżący mógł symulować chorobę psychiczną. Przedstawili oni opinię uzupełniającą, w której odnotowali, że w dniu 18 października 2013 r. skarżący próbował popełnić samobójstwo (zobacz paragraf 39 poniżej). W ich opinii, ze względu na delikatny stan skarżącego, konieczne było umieszczenie go w szpitalu o wzmocnionym zabezpieczeniu.

36. W dniu 8 listopada 2013 r. sąd odmówił zwolnienia skarżącego. Sąd zbadał dokładnie rozbieżne opinie psychiatryczne, a w szczególności opinię z 2006 r. (zobacz paragraf 9 powyżej) oraz opinie z 27 sierpnia i 12 września 2013 r. (zobacz paragrafy 33 i 34 powyżej). Polegając na zeznaniach biegłych, stwierdzono, że nie było podstaw, by wątpić
w poprawność opinii z 2006 r., zwłaszcza po tak długim upływie czasu. Sąd zbadał również kwestię, czy skarżący mógł symulować zaburzenia psychotyczne i odnotował rozbieżne opinie biegłych w tym zakresie. Odwołał się do zeznań biegłego T. z dnia 5 września 2007 r. (zobacz paragraf 12 powyżej) oraz do zeznań biegłych z Krakowa z dnia 17 października 2013 r. (zobacz paragraf 35 powyżej). Uznał również, że skarżący przebywał w kilku szpitalach i żaden z biegłych, którzy go tam badali, nie podważył początkowej diagnozy. Wreszcie odniósł się do niedawnej próby samobójczej skarżącego. Podsumowując, sąd stwierdził, że nadal istniało ryzyko, że skarżący mógłby popełnić przestępstwo o znacznej szkodliwości społecznej.

37. W dniu 22 listopada 2013 r. adwokat skarżącego wniósł odwołanie od tej decyzji. Odniósł się on do rozbieżnych opinii biegłych. Podkreślił również, że skarżący został ostatnio oskarżony o przestępstwa popełnione
w 2005 r. i stan jego zdrowia psychicznego nie był kwestionowany w tym postępowaniu (zobacz paragraf 45 poniżej). W dniu 25 listopada 2013 r. skarżący złożył odwołanie, podnosząc w szczególności, że symulował chorobę psychiczną.

38. Sąd Apelacyjny w Katowicach rozpatrzył odwołanie skarżącego na dwóch rozprawach: w dniach 21 stycznia i 11 marca 2014 r. W tym ostatnim dniu, opierając się na dowodach zgromadzonych przez Sąd Okręgowy, utrzymał w mocy postanowienie z dnia 8 listopada 2013 r. (zobacz paragraf 36). Sąd odwołał się do powodów podanych przez Sąd Okręgowy i uznał, że ciągle było prawdopodobne, że skarżący popełniłby ponownie podobne przestępstwa.

9. Druga próba samobójcza skarżącego

39. W międzyczasie, w dniu 18 października 2013 r., skarżący próbował popełnić samobójstwo poprzez wstrzyknięcie sobie znaczącej dawki insuliny. Został on przetransportowany na oddział toksykologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie był leczony przez dwa dni.

10. Zwolnienie skarżącego ze szpitala

40. W dniu 20 stycznia 2014 r. skarżący został przeniesiony do Szpitala Psychiatrycznego w Toszku.

41. W dniu 30 kwietnia 2014 r., zgodnie z art. 203 Kodeksu karnego wykonawczego (patrz paragraf 55 poniżej), psychiatrzy ze szpitala Toszku przedłożyli opinię dotyczącą skarżącego po dokonaniu okresowej oceny stanu jego zdrowia. Potwierdzili, że miał on jedynie dyssocjalne zaburzenia osobowości i było mało prawdopodobne, by ponownie popełnił podobne przestępstwa o znacznej szkodliwości społecznej w wyniku stanu psychiatrycznego, w którym się znajdował. Ponadto zalecili zwolnienie go z zakładu psychiatrycznego.

42. W dniu 15 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wyznaczył nowego adwokata dla skarżącego, aby zastąpił on tego, który zrezygnował oraz wyznaczył termin rozprawy na 28 maja 2014 r. W drugim
z wymienionych terminów przeprowadził on dowód z opinii biegłych ze szpitala Toszku. Biegli potwierdzili wnioski, które zawarli w opinii z dnia 30 kwietnia 2014 r.

43. W dniu 30 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wydał decyzję
i nakazał zwolnienie skarżącego z zakładu psychiatrycznego. W tym dniu skarżący został zwolniony i przeniesiony do więzienia w Wojkowicach w celu odbycia pozostałej kary pozbawienia wolności, która została nałożona na niego w pierwszym postępowaniu karnym (zobacz paragraf 6 powyżej).

D. Trzecie postępowanie karne przeciwko skarżącemu (wielokrotne rozboje)

44. W dniu 8 grudnia 2010 r. Prokurator Rejonowy w Katowicach postawił skarżącemu zarzut dokonania kilku rozbojów (kradzież samochodów) w okresie od czerwca do sierpnia 2005 r. (w dniach 23 czerwca, 27 czerwca, 4 lipca, 5 lipca i 17 sierpnia 2005 r.). Podobno skarżący wraz z pewnym A.I. i jedną inną osobą ukradli pięć samochodów przy użyciu siły oraz zastraszyli ich kierowców (poprzez uderzanie, kopanie oraz użycie gazu łzawiącego). Podczas przesłuchania skarżący poinformował prokuratora, że A.I. był zamieszany w zabójstwo P.A.

45. W dniu 30 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy w Katowicach nakazał skarżącemu poddanie się badaniu psychiatrycznemu w Szpitalu Pruszkowie w celu oceny jego stanu psychicznego w momencie popełnienia zarzucanego przestępstwa. Jak wskazano w paragrafie 24 powyżej, opinia medyczna wydana przez biegłych ze Szpitala w Pruszkowie w dniu 17 czerwca 2012 r. wykazała, że skarżący był w pełni poczytalny w 2005 r.

46. W dniu 25 października 2013 r. wniesiono akt oskarżenia do Sądu Okręgowego w Katowicach. A.I. został oskarżony o morderstwo P.A.,
a skarżący i T.K. zostali oskarżeni o kradzież i kilka rozbojów popełnionych w 2005 r. Rozprawa przed Sądem Okręgowym w Katowicach rozpoczęła się w 2014 r.

47. Podczas rozprawy w dniu 14 stycznia 2015 r. sąd przesłuchał biegłych ze szpitala w Krakowie, którzy przygotowali opinię z dnia 27 sierpnia 2013 r. jak wskazano w paragrafie 33 powyżej, potwierdzili oni, że skarżący nie cierpiał na chorobę psychiczną, ale miał zaburzenia osobowości. Byli oni również przekonani, że w okresie od czerwca do sierpnia 2005 r. skarżący był w stanie rozpoznać znaczenie swoich działań
i kontrolować swoje zachowanie. Biegli nie zgodzili się z opinią z 2006 r. (zobacz paragraf 9 powyżej).

48. W dniu 22 kwietnia 2015 r. sąd przesłuchał psychiatrów ze szpitala
w Pruszkowie, którzy przygotowali opinię z dnia 17 czerwca 2012 r. (zobacz paragraf 24 powyżej). Potwierdzili oni, że ich zdaniem skarżący nie cierpiał na chorobę psychiczną. Ponadto zgodzili się, że było bardzo prawdopodobne, że skarżący udawał, iż ma objawy choroby psychicznej.

49. W dniu 22 maja 2015 r. Sąd przesłuchał psychologa, który wraz
z dwoma psychiatrami przygotował opinię z dnia 18 lipca 2006 r. (zobacz paragraf 9 powyżej). Stwierdził on, że skarżący mógł symulować krótkotrwałe zaburzenia psychotyczne podczas testów psychologicznych.

50. W dniu 20 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wydał wyrok. Sąd ustalił, że skarżący, wraz z A.I. i pewien T.K. uczestniczyli w napaści na P.A. Postępowanie karne przeciwko skarżącemu zostało następnie umorzone z powodu jego niepoczytalności. Następnie sąd dokładnie zbadał poczytalność skarżącego i stwierdził, że skarżący był w pełni poczytalny w danym okresie. Sąd skazał A.I. za morderstwo P.A., T.K. za rozbój i napaść na P.A. oraz skarżącego za dokonanie kilku rozbojów
w dniach 23 czerwca, 27 czerwca, 4 lipca, 5 lipca i 17 sierpnia 2005 r. Skarżący został skazany na trzy lata więzienia
w zawieszeniu na siedem lat.

51. Skarżący nie wniósł odwołania od tego wyroku.

II. WŁAŚCIWE PRAWO KRAJOWE I PRAKTYKA

A. Postanowienia dotyczące odpowiedzialności karnej

52. Art. 31 ust. 1 Kodeksu karnego zawiera przepisy dotyczące braku odpowiedzialności karnej z powodu zaburzeń psychicznych. Stanowi on, że jeśli osoba, która popełnia czyn, nie jest w stanie rozpoznać znaczenia czynu lub kontrolować swoich działań z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub jakiejkolwiek innej poważnej nieprawidłowości umysłowej nie jest winna przestępstwa.

B. Środek zabezpieczający i jego wykonywanie

1. Kodeks karny

53. Art. 93 Kodeksu karnego w brzmieniu na dzień 1 lipca 2015 r.:

„Sąd może orzec przewidziany w tym rozdziale środek zabezpieczający związany
z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego związanego
z jego chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego; przed orzeczeniem tego środka sąd wysłuchuje lekarzy psychiatrów oraz psychologa… ”

54. Art. 94, w brzmieniu na dzień 1 lipca 2015 r.:

„1. Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym.

2. Czasu pobytu w zakładzie nie określa się z góry; sąd orzeka zwolnienie sprawcy, jeżeli jego dalsze pozostawanie w zakładzie nie jest konieczne.

3. Sąd może zarządzić ponowne umieszczenie sprawcy określonego w § 1
w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym, jeżeli przemawiają za tym okoliczności wymienione w § 1 lub w art. 93; zarządzenie nie może być wydane po upływie 5 lat od zwolnienia z zakładu. ”

2. Kodeks karny wykonawczy

55. Odpowiednie fragmenty art. 203 Kodeksu karnego wykonawczego brzmią w sposób następujący:

„1. Kierownik zakładu psychiatrycznego, w którym wykonuje się środek zabezpieczający, nie rzadziej niż co 6 miesięcy przesyła do sądu opinię o stanie zdrowia sprawcy umieszczonego w tym zakładzie i o postępach w leczeniu lub terapii; opinię taką obowiązany jest przesłać bezzwłocznie, jeżeli w związku ze zmianą stanu zdrowia sprawcy uzna, że jego dalsze pozostawanie w zakładzie nie jest konieczne.

2. Sąd może w każdym czasie żądać opinii o stanie zdrowia i stosowanym leczeniu lub terapii oraz ich wyników wobec sprawcy umieszczonego w zakładzie, o którym mowa w § 1.. ”

56. Art. 204 brzmi:

„1. Jeżeli wobec sprawcy orzeczono pobyt w zakładzie psychiatrycznym, sąd, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, orzeka w przedmiocie dalszego stosowania tego środka, a w wypadku uzyskania opinii, że dalsze pozostawanie sprawcy w zakładzie nie jest konieczne – bezzwłocznie. W razie potrzeby sąd zasięga opinii innych biegłych.

Na decyzję dotyczącą dalszego zastosowania środka zabezpieczającego przysługuje zażalenie”

C. Postanowienia dotyczące przymusowego umieszczenia w zakładzie zdrowia psychicznego

57. Przepisy dotyczące przymusowego umieszczenia w zakładzie zdrowia psychicznego zawarte są w Ustawie o ochronie zdrowia psychicznego z 1994 r. Zgodnie z tą ustawą, przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby z zaburzeniem zdrowia psychicznego lub osoby która jest upośledzona umysłowo i nie wyraża zgody na leczenie w szpitalu, musi zostać zatwierdzone przez sąd cywilny. Art. 23 tej ustawy wskazuje, że osoba chorująca psychicznie może zostać przymusowo przyjęta do szpitala psychiatrycznego tylko wtedy, gdy z powodu choroby stanowi zagrożenie dla własnego życia lub zdrowia lub życia innej osoby.

PRAWO

I. DOMNIEMANE NARUSZENIE ART. 6 UST.1 KONWENCJI

58. Skarżący zarzucił na podstawie art. 5 Konwencji, że jego pozbawienie wolności w szpitalu psychiatrycznym było bezprawne. Trybunał uważa, że skarga podlega rozpatrzeniu na podstawie art. 5 ust. 1 lit. e) Konwencji, który brzmi:

„1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem następujących przypadków i w trybie ustalonym przez prawo:...

(e) zgodnego z prawem pozbawienia wolności ... osoby umysłowo chorej... ”

A. Dopuszczalność

59. Trybunał zauważa, że skarga nie jest oczywiście bezzasadna
w rozumieniu art. 35 ust. 3 lit. a) Konwencji. Ponadto, nie jest ona niedopuszczalna z jakiegokolwiek innego powodu. Należy, zatem uznać ją za dopuszczalną.

B. Przedmiot skargi

1. Stanowiska stron

(a) Skarżący

60. Skarżący twierdził, że podczas postępowania karnego przeciwko niemu, symulował on chorobę psychiczną, która była przyjętą przez niego linią obrony.

61. Skarżący dalej utrzymywał, iż pomimo faktu, że w czerwcu 2012 r. biegli z Pruszkowa potwierdzili, że nie cierpiał on na chorobę psychiczną
w chwili popełnienia przestępstw (zobacz paragraf 24 powyżej), sądy krajowe odmówiły zwolnienia go ze szpitala. Odniósł się on również do opinii biegłego z dnia 27 sierpnia 2013 r., która zakwestionowała podstawę jego pozbawienia wolności (zobacz paragraf 33 powyżej).

(b) Rząd

62. Rząd twierdził, że skarżący przebywał w szpitalu psychiatrycznym
w okresie od 13 maja 2008 r. do 30 maja 2014 r. W stosownym czasie, gdy zarządzono pozbawienie go wolności, rzetelnie wykazano, że cierpiał on na „prawdziwe zaburzenia psychiczne” stwierdzone na bazie wiedzy medycznej. Rząd odwołał się do decyzji Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 25 września 2007 r., opartej na raportach medycznych (zobacz paragraf 13 powyżej). Ponadto utrzymał, że wymóg, że zaburzenie musi być takiego rodzaju i natężenia, które uzasadniają przymusowe odosobnienie, również został całkowicie spełniony.

63. Na koniec, Rząd stwierdził, że konieczność ciągłego przetrzymywania skarżącego była systematycznie badana przez władze krajowe. Przy przedłużaniu pobytu skarżącego sądy za każdym razem powoływały się aktualną opinię psychiatryczną. Ponadto, gdy istniały sprzeczne opinie biegłych, sądy krajowe przesłuchały biegłych w celu rozwiania wszelkich wątpliwości. Wreszcie, gdy sądy zniosły pozbawienie wolności wobec skarżącego, został on wypuszczony ze szpitala.

2. Ocena Trybunału

(a) Zasady ogólne

64. Trybunał powtarza, że dla celów art. 5 ust. 1 lit. e) jednostka nie może być pozbawiona wolności dlatego, że jest „chora umysłowo”, chyba że spełnione zostaną trzy minimalne warunki: po pierwsze choroba umysłowa musi zostać wiarygodnie stwierdzona, to znaczy rzeczywiste zaburzenie psychiczne musi zostać stwierdzone przez właściwy organ na podstawie obiektywnej wiedzy medycznej; zaburzenie psychiczne musi być takiego rodzaju i natężenia, które uzasadniają przymusowe odosobnienie, a zasadność przedłużającego się odosobnienia musi zależeć od uporczywości takiej choroby (zobacz Winterwerp przeciwko Holandii, 24 października 1979 r., § 39, seria A nr 33 i Stanev przeciwko Bułgarii [WI], nr 366760/06 , § 145, ETPC 2012).

(b) Zastosowanie powyższych zasad w obecnej sprawie

65. Na początku Trybunał zauważa, że skarżący nie powołuje się na bezprawność pierwotnej decyzji z dnia 25 września 2007 r. i jego późniejszego pozbawienia wolności w ramach wykonywania środka zabezpieczającego (zobacz paragraf 13 powyżej). Raczej skarży się on, że jego pozbawienie wolności stało się bezprawne po dniu 17 czerwca 2012 r., kiedy to biegli potwierdzili, że nie cierpiał on na chorobę psychiczną
w chwili popełnienia przestępstwa, to jest pomiędzy czerwcem a sierpniem 2005 r. (zobacz paragraf 61 powyżej ).

66. W związku z tym Trybunał skoncentruje swoje badanie na okresie rozpoczynającym się w dniu 17 czerwca 2012 r., czyli na dniu wydania opinii z Pruszkowa, w której eksperci doszli do powyższego wniosku (zobacz paragraf 24 powyżej). Wydarzenia datowane na czas ustalenia jego niepoczytalności w 2006 r., które doprowadziły do orzeczenia środka zabezpieczającego, będą jednak uważane za ważne tło przy ocenie jego pozbawienia wolności w okresie od 17 czerwca 2012 r. do 30 maja 2014 r., czyli do dnia jego zwolnienia.

67. Mając na względzie powyższe zasady ogólne (zobacz paragraf 64 powyżej), Trybunał wpierw zbada, czy skarżący w sposób rzetelny został uznany za chorego umysłowo. Innymi słowy, czy prawdziwe zaburzenie psychiczne zostało ustalone przed właściwym organem na podstawie obiektywnej wiedzy medycznej (zobacz Petschulies przeciwko Niemcom, nr 6281/13, § 67, 2 czerwca 2016 r.).

68. Trybunał zauważa, że pierwotna ważność środka zabezpieczającego nie była podważana w niniejszej sprawie. Zauważa, że we wrześniu 2007 r. Sąd Okręgowy w Katowicach stwierdził, że skarżący cierpiał na zaburzenia omamowo-urojeniowe na podłożu organicznego uszkodzenia o.u.n., a także na zaburzenia osobowości. Wniosek ten oparto na opiniach biegłych
i ich kolejnych zeznaniach przed sądem (zobacz paragrafy 9 i 12 powyżej). Następnie sąd krajowy umorzył postępowanie i nakazał odosobnienie skarżącego w szpitalu psychiatrycznym (zobacz paragraf 13 powyżej).

69. Trybunał ponadto zauważa, że ​​w następstwie diagnozy medycznej, istotny element, na którym opierał się skarżący, został zmieniony. W dniu 17 czerwca 2012 r. inny zespół biegłych oceniający skarżącego w ramach innego postępowania (jeszcze w odniesieniu do przestępstw rzekomo popełnionych przez niego w tym samym okresie, tj. czerwiec-sierpień
2005 r.) doszedł do wniosku, że skarżący miał dyssocjalne zaburzenie osobowości (zobacz paragraf 24 powyżej). Biegli badający skarżącego
w ramach okresowej oceny jego stanu psychicznego zgodzili się z tą oceną (zobacz paragrafy 26, 32-35 powyżej). Ich zdaniem zaburzenie osobowości skarżącego charakteryzowało się lekceważeniem praw i uczuć innych osób oraz norm społecznych, brakiem umiejętności uczenia się na swoich czynach, powtarzającymi się dysfunkcyjnymi zachowaniami, tendencją do manipulowania, chęcią dominacji nad innymi oraz egocentryzmem (patrz paragrafy 24 i 26 powyżej). Ustalenia te zostały następnie szczegółowo przeanalizowane przez Sąd Okręgowy w Katowicach (zobacz paragraf 27 powyżej).

70. W opinii Trybunału, biorąc pod uwagę sposób, w jaki przejawiało się zaburzenie osobowości skarżącego, wątpliwe jest, czy Sąd Okręgowy
w Katowicach mógłby stwierdzić, iż był on „umysłowo chory”
w rozumieniu art. 5. ust. 1 lit. e) Konwencji.

71. Jednakże, nawet zakładając, że skarżący został w sposób wiarygodny uznany za chorego umysłowo, pozostaje zbadać, czy zaburzenie to było „takiego rodzaju i natężenia, które uzasadniają przymusowe odosobnienie”.

72. Po pierwsze Trybunał zauważa, że początkowo zaburzenie psychiczne skarżącego było rzeczywiście uznane za tak poważne, iż został on uznany za działającego w stanie niepoczytalności w rozumieniu
art. 31 ust.1 Kodeksu karnego. Jednakże później biegli zmienili zdanie
i ustalili, że skarżący był w stanie rozpoznać znaczenie swoich działań
i kontrolować swoje zachowanie (zobacz paragrafy 24 i 33 powyżej).

73. Trybunał wielokrotnie podkreślał, że dopuszczalne podstawy pozbawienia wolności wymienione w art. 5 ust. 1 należy interpretować
w ścisły sposób (zobacz m. in. Shimovolos przeciwko Rosji, nr 30194/09,
§ 51, 21 czerwca 2011 r. powyżej). Ponadto, aby uznać zaburzenie psychiczne za prawdziwe w rozumieniu art. 5 ust.1 lit. e), zaburzenie psychiczne, o którym mowa, musi być na tyle poważne, aby wymagało leczenia w placówce odpowiedniej dla pacjentów chorych psychicznie (zobacz Glien przeciwko Niemcom, nr 7345/12, § 85, 28 listopada 2013 r.). Trybunał wyraził następnie wątpliwości co do tego, czy osobowość dyssocjalną osoby lub dyssocjalne zaburzenie osobowości można uznać za wystarczająco poważne zaburzenia psychiczne, aby można je było zakwalifikować jako „prawdziwe” zaburzenia psychiczne w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. e) ( zobacz Petschulies, cytowany powyżej, § 77).

74. Trybunał wątpi, czy w niniejszej sprawie stan skarżącego był rzeczywiście tak poważny, że uzasadnione było jego przymusowe odosobnienie w całym rozpatrywanym okresie. W tym względzie wskazuje, że w dniu 17 czerwca 2012 r. biegli uznali, że jego stan uległ znacznej poprawie na przestrzeni lat (zobacz paragraf 24 powyżej). W ramach kolejnej okresowej oceny jego stanu, w dniu 20 lipca 2012 r. biegli podkreślili, że podczas pobytu skarżącego w szpitalu w Lublińcu nie zaobserwowano poważnych objawów psychotycznych (zobacz paragraf 25 powyżej). Podobnie w opinii z dnia 27 sierpnia 2013 r. biegli zauważyli, że podczas gdy skarżący twierdził, że w przeszłości cierpiał na krótkotrwałe zaburzenie psychotyczne, miał on wówczas jedynie silne dyssocjalne zaburzenie osobowości (zobacz paragraf 33 powyżej). W tym samym czasie, zauważyli oni, że kwestia tego, czy pozbawienie wolności skarżącego powinno zostać uchylone, była kwestią prawną, a nie medyczną (zobacz paragraf 34 powyżej).

75. W odniesieniu do potencjalnego ryzyka stworzonego ze zwolnieniem skarżącego, Trybunał zauważa, że sądy krajowe oparły się na ryzyku, że skarżący mógłby popełnić podobne przestępstwo o znacznej szkodliwości społecznej (zobacz paragrafy 32, 36 i 38 powyżej). Początkowo środek zabezpieczający zastosowany w odniesieniu do skarżącego był rzeczywiście oparty głównie na jego zaangażowaniu w zabójstwo P.A. (patrz paragrafy
7 i 13 powyżej). Jednakże później, w trakcie trzeciego postępowania, inna osoba została oskarżona o zabójstwo P.A., a skarżącemu postawiono tylko kilka zarzutów rozboju i kradzieży (zobacz paragraf 46 powyżej). Wydaje się zatem, że wraz z upływem czasu i postępami związanymi z oceną stanu faktycznego, ryzyko ewentualnego ponownego popełnienia przez niego przestępstwa stało się mniej znaczące (zobacz paragrafy 24, 31, 33, 34 i 41 powyżej).

76. W opinii Trybunału, przedłużając pozbawienie wolności skarżącego w szpitalu psychiatrycznym po 17 czerwca 2012 r., nie rozważono
w wystarczającym stopniu, czy skarżący stanowił bezpośrednie zagrożenie dla innych lub dla samego siebie (patrz, mutatis mutandis, Plesó przeciwko Węgrom, nr 41242/08, § 65, 2 października 2012 r., oraz Stanev, cytowany powyżej, § 157). Trybunał zauważa ponadto, że powody podane przez sądy krajowe wydają się niewystarczające do tego celu (zobacz paragrafy 25, 27, 32 i 34 powyżej).

77. W tych okolicznościach Trybunał nie jest przekonany, że władze krajowe ustaliły, że zasadność odosobnienia skarżącego może wynikać
z utrzymującego się zaburzenia o takim rodzaju i natężeniu, które uzasadniają przymusowe odosobnienie. W związku z tym jego pozbawienie wolności w okresie od 17 czerwca
2012 r. do 30 maja 2014 r. naruszyło warunki określone
w art. 5 ust. 1 lit. e) Konwencji. W związku z tym doszło do naruszenia tego przepisu.

II. DOMNIEMANE NARUSZENIE ART. 5 UST. 4 KONWENCJI

78. Skarżący zarzucił, że nie mógł skutecznie zakwestionować zgodności z prawem swojego przedłużającego się pozbawienia wolności. Skarga podlega rozpatrzeniu na podstawie art. 5 ust. 4 Konwencji, który stanowi:

„Każdy, kto został pozbawiony wolności przez zatrzymanie lub aresztowanie, ma prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności i zarządzenia zwolnienia, jeżeli pozbawienie wolności jest niezgodne z prawem. ”

A. Dopuszczalność

79. Trybunał zauważa, że skarga nie jest oczywiście bezzasadna
w rozumieniu art. 35 ust. 3 lit. a) Konwencji. Ponadto, nie jest ona niedopuszczalna z jakiegokolwiek innego powodu. Należy, zatem uznać ją za dopuszczalną.

B. Przedmiot skargi

1. Stanowiska stron

(a) Skarżący

80. Skarżący oświadczył, że w trakcie pozbawienia wolności w szpitalu nie miał dostępu do skutecznego postępowania, dzięki któremu mógłby zakwestionować legalność pozbawienia go wolności.

(b) Rząd

81. Rząd utrzymywał, że postępowanie, w którym skarżący starał się zakwestionować zgodności z prawem swojego pozbawienia wolności
w zakładzie psychiatrycznym, było zgodne z art. 5 ust. 4 Konwencji. Rząd twierdził, że tylko przy jednej okazji skarżący skorzystał z możliwości wniesienia odwołania od decyzji dotyczącej przedłużenia pozbawienia go wolności, a mianowicie, że odwołał się od decyzji z dnia 8 listopada 2013 r. (zobacz paragraf 37 powyżej). Ponadto, tylko dwukrotnie złożył on wnioski o zwolnienie ze szpitala (w dniu 24 lipca 2012 r. oraz w nieznanym terminie w 2013 r. - zobacz paragrafy 26 i 35 powyżej), a oba zażalenia nie zostały uwzglednione na podstawie opinii biegłych. Rząd przedstawił, że obrońca skarżącego był obecny na posiedzeniach sądu dotyczących przedłużenia pozbawienia wolności skarżącego oraz mógł składać oświadczenia i kolejne wnioski. Rząd stwierdził, że wszystkie decyzje dotyczące przedłużenia pozbawienia wolności skarżącego
w zakładzie psychiatrycznym spełniły standardy proceduralne określone
w Konwencji.

2. Ocena Trybunału

(a) Zasady ogólne

82. Trybunał powtarza, że na mocy art. 5 ust. 4 osoba zatrzymana lub aresztowana ma prawo wnieść do sądu sprawę o rewizję warunków proceduralnych i merytorycznych, które są istotne dla „zgodności z prawem” jej pozbawienia wolności, w rozumieniu art. 5 ust. 1, (zobacz Brogan i Inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 29 listopada 1988 r., § 65, Seria A nr 145-B, Reinprecht przeciwko Austrii, nr 67175/01, § 31 (a), ETPC 2005-XII oraz Idalov przeciwko Rosji [WI], nr 5826/03, § 161, 22 maja 2012 r.).

(b) Zastosowanie powyższych zasad do obecnej sprawy

83. Wracając do okoliczności niniejszej sprawy, Trybunał przyjmuje, że skarżący miał dostęp do postępowania dotyczącego potrzeby zastosowania wobec niego przedłużanego pozbawienia wolności; prawo krajowe przewidywało okresową ocenę stanu zdrowia psychicznego i postępowano zgodnie z tą procedurą. Procedura miała charakter sądowy,
a skarżący miał dostęp do sądu (zobacz paragrafy 35-38 i 56 powyżej).

84. Trybunał ponadto zauważa, że zgodność z prawem pozbawienia wolności skarżącego w szpitalu psychiatrycznym była kilkakrotnie rozpatrywana przez sądy krajowe na różnych etapach postępowania.
W swoich wnioskach o zwolnienie skarżący utrzymywał w szczególności, że nie cierpi na chorobę psychiczną i że pozorował takie objawy. Za każdym razem sąd krajowy wyznaczał posiedzenia i badał wnioski skarżącego. Wysłuchał również dwóch grup ekspertów, dokładnie zbadał rozbieżności w ich opiniach i uznał, że pozbawienie wolności skarżącego było uzasadnione jego stanem (zobacz paragrafy 26, 35 i 38 powyżej). Skarżący miał możliwość zakwestionowania każdej z tych decyzji przed Sądem Apelacyjnym w Katowicach, co zrobił dwukrotnie (zobacz paragrafy 28 i 38 powyżej).

85. Trybunał przypomina, że o ile art. 5 ust. 4 Konwencji nie nakłada obowiązku na sędziego rozpatrującego odwołanie w sprawie dotyczącej zastosowania pozbawienia wolności, aby zajął się każdym argumentem zawartym w uwagach wnoszącego odwołanie, to jego gwarancje byłyby pozbawione swojej istoty, jeśli sędzia, opierając na właściwym prawie krajowym i praktyce, mógł traktować jako nieistotne lub zlekceważyć konkretne fakty, przywoływane przez pozbawionego wolności, mogące podważyć istnienie warunków niezbędnych do ustalenia „zgodności z prawem” zastosowania pozbawienia wolności zgodnie z celami Konwencji (zobacz Nikolova przeciwko Bułgarii [WI], nr 31195/96, § 61, ETPC 1999-II).

86. W niniejszej sprawie Trybunał nie uważa, że sądy krajowe traktowały jako nieistotne lub ignorowały jakiekolwiek z konkretnych faktów przywołanych przez skarżącego w jego apelacjach. Sąd Okręgowy
w Katowicach zbadał argumenty przedstawione przez skarżącego i odrzucił je w drodze uzasadnionej decyzji. Sąd Apelacyjny w Katowicach poparł to rozumowanie. Trybunał jest przekonany, że zakres kontroli co do zgodności z prawem pozbawienia wolności skarżącego przeprowadzony przez sądy krajowe był zgodny z wymogami art. 5 ust. 4 Konwencji.

87. Powyższe względy są wystarczające, aby Trybunał mógł stwierdzić, że nie doszło do naruszenia art. 5 ust. 4.

III. ZASTOSOWANIE ART. 41 KONWENCJI

88. Art. 41 Konwencji stanowi:

„Jeżeli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej Protokołów, oraz jeżeli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi taka potrzeba, o przyznaniu słusznego zadośćuczynienia pokrzywdzonej stronie.”

A. Szkoda

89. Skarżący domagał się 8.261.000 euro (EUR) z tytułu szkody niemajątkowej.

90. Rząd zakwestionował to roszczenie.

91. Trybunał zauważa, że skarżący został pozbawiony wolności
z naruszeniem art. 5 ust. 1 Konwencji w okresie od 17 czerwca 2012 r. do 30 maja 2014 r. (zobacz paragraf 76 powyżej). Trybunał uważa, że musiało to wprawić go w zaniepokojenie i powodować frustrację. Biorąc pod uwagę szczególne okoliczności sprawy i dokonując oceny na zasadzie słuszności, Trybunał przyznaje skarżącemu 15.000 EUR, plus wszelkie należne podatki, tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową.

B. Koszty i wydatki

92. Skarżący domagał się kwoty 4.000 EUR na pokrycie kosztów swojej reprezentacji prawnej przed Sądem Okręgowym w Katowicach, wraz z 15% odsetkami od tej sumy naliczonymi od 2005 r. do dnia zapłaty. Ponadto zażądał 4.000 EUR na pokrycie kosztów swojej reprezentacji prawnej przed Trybunałem, wraz z odsetkami w wysokości 15% od tej sumy naliczonymi od daty zgłoszenia uwag do dnia zapłaty. Wreszcie, poprosił o 550 EUR
z tytułu kosztów tłumaczeń wraz z 15% odsetkami od tej sumy naliczonej od daty wystawienia faktury do dnia zapłaty, oraz 280 EUR na pokrycie pozostałych kosztów (opłat pocztowych i pokrycie kosztów kopiowania).

93. Rząd stwierdził, że oprócz faktury za nieokreślone usługi tłumaczeniowe oraz oświadczenia złożonego przez jego przedstawiciela potwierdzającego wskazane kwoty, skarżący nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających żądane koszty i wydatki.

94. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, skarżący ma prawo do zwrotu kosztów i wydatków tylko w takim zakresie, w jakim wykazano, że zostały one faktycznie poniesione i są zasadne. Trybunał zauważa, że skarżący nie dostarczył wystarczającej dokumentacji dotyczącej jego kosztów
i wydatków. Przedłożył on jedynie dokument potwierdzający, że poniósł koszty tłumaczenia w wysokości 550 EUR. W związku z tym, mając na uwadze znajdujące się w jego posiadaniu dokumenty i powyższe kryteria, Trybunał odrzuca roszczenie o zwrot kosztów i wydatków w postępowaniu krajowym i przyznaje kwotę 550 EUR na pokrycie koszty i wydatki poniesionych w postępowaniu przed Trybunałem.

C. Odsetki za zwłokę

95. Trybunał za słuszne uznaje wyznaczenie wysokości odsetek za zwłokę na podstawie marginalnej stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego powiększonej o trzy punkty procentowe.

Z TYCH POWODÓW, TRYBUNAŁ

1. Uznaje, jednomyślnie, skargę za dopuszczalną;

2. Orzeka, stosunkiem pięciu głosów do dwóch, że nastąpiło naruszenie art. 5 ust. 1 Konwencji;

3. Orzeka, jednomyślnie, że nie nastąpiło naruszenie art. 5 ust. 4 Konwencji.

4. Orzeka, stosunkiem pięciu głosów do dwóch,

(a) że pozwane państwo winno, w terminie trzech miesięcy od daty,
w której niniejszy wyrok stanie się ostateczny zgodnie z art. 44 ust. 2 Konwencji, uiścić na rzecz skarżącego następujące kwoty, przeliczone na walutę pozwanego państwa według kursu obowiązującego w dniu płatności:

(i) 15.000 EUR (piętnaście tysięcy euro), plus wszelkie należne podatki, tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową;

(ii) 550 EUR (pięćset pięćdziesiąt euro), plus wszelkie należne podatki, tytułem poniesionych kosztów i wydatków;

(b) że od upływu wyżej wskazanego terminu trzech miesięcy aż do momentu uregulowania należności, należne będą odsetki zwykłe od określonej powyżej kwoty, naliczone według stopy równej marginalnej stopie procentowej Europejskiego Banku Centralnego obowiązującej w tym okresie, powiększonej o trzy punkty procentowe;

5. Oddala, jednogłośnie, pozostałą część roszczenia skarżącego o słuszne zadośćuczynienie.

Sporządzono w języku angielskim i obwieszczono pisemnie dnia 19 października 2017 r., zgodnie z regułą 77 §§ 2 i 3 Regulaminu Trybunału.

Abel Campos Linos-Alexandre Sicilianos
Kanclerz Przewodniczący

Zgodnie z Artykułem 45 ust. 2 Konwencji i Regułą 74 § Regulaminu Trybunału, wspólna opinia odrębna sędziów Pardalosa i Wojtyczka jest załączona do wyroku.

L.A.S.
A.C.

WSPÓLNA OPINIA ODRĘBNA
SĘDZIÓW PARDALOSA I WOJTYCZKA

1. Nie jesteśmy przekonani co do stanowiska większości w tym przypadku. Naszym zdaniem nie doszło do naruszenia art. 5 ust. 1 Konwencji.

2. Trudność niniejszej sprawy powiązana jest z tym, że w 2012 r. wydano dwie rozbieżne opinie biegłych dotyczące zdrowia psychicznego skarżącego. Opinia z dnia 17 czerwca 2012 r. została sporządzona w innym postępowaniu karnym w celu oceny jego stanu zdrowia psychicznego
w chwili gdy popełnił on będące podstawą aktu oskarżenia (zobacz paragraf 24 wyroku). Opinia z dnia 20 lipca 2012 r. została sporządzona w celu okresowej oceny stanu skarżącego (zobacz paragraf 25 wyroku).

3. Naszym zdaniem wyrok oparty jest na niezrozumieniu okoliczności faktycznych sprawy. Chcielibyśmy uzupełnić fakty opisane w wyroku o następujące elementy.

Opinia psychiatryczna z dnia 20 lipca 2012 r. stwierdziła, co następuje

„U Krzysztofa Nawrota zdiagnozowano zaburzenia omamowo-urojeniowe na podłożu zmian organicznych OUN. Podczas pobytu na oddziale nie zaobserwowaliśmy ostrych objawów psychotycznych. Jednakże, biorąc pod uwagę postawioną diagnozę i jego styl życia, uważamy, że Krzysztof Nawrot powinien przejść rehabilitację i resocjalizację na Oddziale Psychiatrii Sądowej o podstawowym zabezpieczeniu. Naszym zdaniem istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka popełni przestępstwa powodujące znaczną szkodę. ”

Sąd Okręgowy w Katowicach przeprowadził dwie rozprawy, w dniach 28 sierpnia 2012 r. i 24 września 2012 r., podczas których biegli zostali przesłuchani w celu wyjaśnienia rozbieżności między opiniami z dnia 17 czerwca 2012 r. oraz z dnia 20 lipca 2012 r. Podczas przesłuchania w dniu 24 września 2012 r. biegła oświadczyła z całą stanowczością, że skarżący cierpiał na poważną chorobę psychiczną. Wyraziła ona pogląd, że ryzyko ponownego popełnienia przestępstwa było wysokie i wyjaśniła, że
w związku z pomyłką, w opinii z 20 lipca brakowało przymiotnika „wysoki” w kontekście oceny ryzyka ponownego popełnienia przestępstwa.

Sąd Okręgowy w Katowicach w swojej decyzji z dnia 24 września
2012 r. stwierdził, że oparł się na opinii z dnia 20 lipca 2012 r. Uzasadnienie wyjaśniło, dlaczego sąd musiał zastosować się do tej opinii
i dlaczego opinia z dnia 17 czerwca 2012 r. nie mogła być decydująca.

Większość stwierdza, w tym kontekście, w paragrafie 70:

„W opinii Trybunału, biorąc pod uwagę sposób, w jaki przejawiało się zaburzenie osobowości skarżącego, wątpliwe jest, czy Sąd Okręgowy w Katowicach mógłby stwierdzić, iż był on „umysłowo chory” w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. e) Konwencji. ”

Z całym szacunkiem się nie zgadzamy. Sąd krajowy oparł się na opiniach biegłych sporządzonych w dniu 24 września 2012 r., które stwierdzały, że skarżący cierpiał na poważną chorobę psychiczną. Później sądy zajęły się dyssocjalnym zaburzeniem osobowości i opierając się na opiniach biegłych, uznały, że jest ono tak poważne, że uzasadniało zastosowanie przymusowego pozbawienia wolności. Argumentacja decyzji
z dnia 24 września 2012 r., jak również argumentacja kolejnych decyzji, wskazuje elementy, które uzasadniają wniosek, iż skarżący był chory umysłowo w rozumieniu wyżej wymienionego przepisu.

Nasi koledzy, odwołując się do sposobu, w jaki przejawia się zaburzenie osobowości skarżącego, postanowili dokonać własnej oceny stanu zdrowia skarżącego. Z naszej strony nie mamy wystarczającej wiedzy specjalistycznej, aby zakwestionować ustalenia biegłych krajowych w tej sprawie.

Mówiąc ogólniej, zauważamy, że sądy krajowe były w o wiele lepszej pozycji w zakresie oceny wartości sprawozdań biegłych i ustalenia stanu faktycznego, niezależnie od tego, czy skarżący cierpiał na zaburzenia psychiczne takiego rodzaju lub stopnia, które wymagałyby przymusowego odosobnienia

4. Opinia psychiatryczna z dnia 15 marca 2013 r. brzmiała następująco:

„...w obecnym stanie zdrowia Krzysztofa Nawrota istnieje wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa o znacznej szkodliwości społecznej związanej z jego chorobą psychiczną. Krzysztof Nawrot nadal wymaga leczenia jako środka zabezpieczającego na oddziale o wzmocnionym zabezpieczeniu” (podkreślenie dodane)

Opinia z dnia 12 września 2013 r. stanowiła:

„Istnieje wysokie ryzyko popełnienia przez [skarżącego] dalszych przestępstw, ale ryzyko to nie jest związane z chorobą psychiczną. ... Ustaliliśmy głębokie zaburzenie osobowości o charakterze dyssocjalnym. ... Nie stwierdziliśmy choroby psychicznej
w sensie długotrwałej psychozy” (podkreślenie dodane).

Opinia uzupełniająca z dnia 18 października 2013 r. brzmiała następująco:

„Istnieje wysokie ryzyko, że Krzysztof Nawrot popełni czyny [kryminalne]
o podobnej naturze do tego, który spowodował jego pozbawienie wolności lub ucieknie z ośrodka o wzmocnionym zabezpieczeniu. Zalecamy umieszczenie go
w ośrodku o maksymalnym zabezpieczeniu w ramach kontynuacji środka zapobiegawczego” (podkreślenie dodane).

W opinii stwierdzono również, że istniało wysokie ryzyko samobójstwa.

Większość twierdzi w paragrafie 75, że:

“Wydaje się zatem, że wraz z upływem czasu i postępami związanymi z oceną stanu faktycznego, ryzyko ewentualnego ponownego popełnienia przez niego przestępstwa stało się mniej istotne (zobacz paragrafy 24, 31, 33, 34 i 41 powyżej).”

W paragrafie 76, stwierdzają ponadto:

„W opinii Trybunału, przedłużając pozbawienie wolności skarżącego w szpitalu psychiatrycznym po 17 czerwca 2012 r., nie rozważono w wystarczającym stopniu, czy skarżący stanowił bezpośrednie zagrożenie dla innych lub dla samego siebie (patrz, mutatis mutandis, Plesó przeciwko Węgrom, nr 41242/08, § 65, 2 października 2012 r., oraz Stanev, cytowany powyżej, § 157). ”

Z całym szacunkiem się nie zgadzamy. Biegli jasno stwierdzili w 2012
i 2013 r., że istniało wysokie ryzyko, że wnioskodawca popełniłby kolejne brutalne przestępstwa.

Zauważamy ponadto, że w cytowanym powyżej wyroku w sprawie Plesó Trybunał odniósł się do testu bezpośredniego zagrożenia, ponieważ było to kryterium określone w węgierskim ustawodawstwie dotyczącym przymusowego odosobnienia w zakładzie psychiatrycznym. Wyrok Wielkiej Izby w sprawie Stanev'a ([WI], nr 36760/06, § 157, ETPC 2012) określił kryterium zagrożenia dla siebie lub innych w następujący sposób:

„W niniejszej sprawie nie zostało jednak wykazane, że skarżący stwarzał zagrożenie dla siebie lub innych osób, na przykład ze względu na jego stan psychiczny ... ”

Naszym zdaniem, niniejszy wyrok odbiega od oceny sprawy Stanev'a
w tym zakresie.

5. W paragrafie 50 Trybunał prawidłowo określa następujące okoliczności:

„W dniu 20 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wydał wyrok. Sąd ustalił, że skarżący, wraz z A.I. i pewien T.K. uczestniczyli w napaści na P.A. Postępowanie karne przeciwko skarżącemu zostało następnie umorzone z powodu jego niepoczytalności. Następnie sąd dokładnie zbadał poczytalność skarżącego
i stwierdził, że skarżący był w pełni poczytalny w danym okresie. Sąd skazał A.I. za morderstwo P.A., T.K. za rozbój i napaść na P.A. oraz skarżącego za dokonanie kilku rozbojów w dniach 23 czerwca, 27 czerwca, 4 lipca, 5 lipca i 17 sierpnia 2005 r. Skarżący został skazany na trzy lata pozbawienia wolności w zawieszeniu na siedem lat. ”

W paragrafie 75, jednakże, większość stwierdza następująco:

„ Początkowo środek zabezpieczający zastosowany w odniesieniu do skarżącego był rzeczywiście oparty głównie na jego zaangażowaniu w zabójstwo P.A. (patrz paragrafy 7 i 13 powyżej). Jednakże później, w trakcie trzeciego postępowania, inna osoba została oskarżona o zabójstwo P.A., a skarżącemu postawiono tylko kilka zarzutów rozboju i kradzieży (zobacz paragraf 46 powyżej). ”

Z całym szacunkiem się nie zgadzamy. Przytoczone powyżej opinie są sprzeczne z ustaleniami faktycznymi przedstawionymi w paragrafie 50. Zostało ustalone, że skarżący, wraz z innymi osobami, brał udział w ataku, podczas którego P.A. został zabity. Postępowanie przeciwko skarżącemu zostało umorzone z powodu niepoczytalności, a nie dlatego, że nie uczestniczył on w tym przestępstwie. Pozostałe zarzuty dotyczyły zupełnie innych przestępstw popełnionych w tym samym okresie.

Jak większość to widzi, skarżący był „oskarżony tylko o kilka rozbojów
i kradzieże”. Naszym zdaniem skarżący został oskarżony o popełnienie nie mniej niż kilku czynów polegających na dokonaniu rozbojów, to znaczy, poważnych i brutalnych przestępstw. Co więcej, został ostatecznie skazany za wszystkie te przestępstwa. Przynajmniej jeden z aktów przemocy, za które był ścigany, doprowadził do śmierci ofiary. W tych okolicznościach istniały uzasadnione podstawy, by uważać, że istniało poważne ryzyko, iż skarżący mógł ponownie popełnić przestępstwo i ponownie stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia innych osób. To wysokie ryzyko zostało stwierdzone w opiniach biegłych, na których oparły się sądy krajowe.

6. Większość stwierdza w paragrafie 76 następująco:

“Trybunał ponadto uważa, że powody podane przez sądy krajowe wydają się niewystarczające w tym celu [przedłużenia pozbawienia wolności skarżącego] (zobacz paragrafy 25, 27, 32 i 34 powyżej).”

Z całym szacunkiem się nie zgadzamy. Zauważamy, że skarżący był badany przez psychiatrów i psychologa w regularnych odstępach czasu
w ramach okresowej oceny jego stanu oraz że za każdym razem wynik badania psychiatrycznego był podstawą nowej decyzji sądu przedłużającej jego pozbawienie wolności w jednostce psychiatrycznej (zobacz paragrafy 18, 19, 21, 22, 25, 32 i 33 wyroku). Biegli wyrazili opinię, że ryzyko popełnienia przez niego kolejnych brutalnych przestępstw było wysokie. Sądy krajowe starannie odniosły się do stanu zdrowia psychicznego skarżącego, a także nasilenia jego dyssocjalnego zaburzenia osobowości (zobacz paragrafy 27 i 32 wyroku).

W odniesieniu do opinii biegłych sądy krajowe wielokrotnie utrzymywały, że istniało ryzyko, że w przypadku zwolnienia skarżący popełniłby kolejne przestępstwo o znacznej szkodliwości społecznej (zobacz paragrafy 27, 32, 36 i 38). Później, oprócz ryzyka popełnienia kolejnych podobnych przestępstw, sąd uzasadnił przedłużenie pozbawienia wolności skarżącego, powołując się na jego drugą próbę samobójczą
i wynikającą z tego delikatną sytuację (zobacz paragrafy 36 i 39 wyroku). Sądy krajowe wzięły pod uwagę ewolucję zdrowia psychicznego skarżącego, ponieważ, w zależności od jego stanu, który był stale oceniany przez biegłych, był przenoszony między mniej bezpiecznymi szpitalami
i obiektami o wzmocnionym bezpieczeństwie (zobacz paragrafy 20 i 30).
Konfrontując sprzeczne opinie, sędzia przeprowadził szczegółowe przesłuchania biegłych. Ponadto, gdy
w dniu 30 kwietnia 2014 r. biegli potwierdzili, że stan skarżącego poprawił się i że było mało prawdopodobne, aby popełnił on podobne przestępstwa
w przyszłości (zobacz paragraf 41 wyroku), sąd niezwłocznie wyznaczył termin rozprawy i w ciągu jednego miesiąca zarządził zwolnienie skarżącego ze szpitala (zobacz paragrafy 42 i 43). W tych okolicznościach władze, naszym zdaniem, wykazały niezbędną staranność w ocenie stanu skarżącego, a decyzje krajowe były prawidłowo uzasadnione.

7. Większość słusznie zauważa, że skarżący nie zakwestionował pierwotnego polecenia umieszczenia go w zakładzie. Chcielibyśmy podkreślić, z drugiej strony, że skarżący twierdził, iż symulował chorobę psychiczną. Jest to bardzo ważna okoliczność faktyczna i żałujemy, że większość zdecydowała się nie odnieść co do tego.

Jeśli choroba psychiczna była symulowana, należy wziąć pod uwagę fakt, że sam skarżący przyczynił się do przedłużonego pobytu w szpitalu psychiatrycznym. Powinien on ponieść więc konsekwencje swojego świadomego wyboru. Jego wniosek przed Trybunałem mógł zostać odrzucony jako nadużycie. Zauważamy ponadto, że choroba psychiczna skarżącego była podstawą do przerwania jednego postępowania karnego przeciwko niemu. Jeśli choroba była symulowana, powinien on zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za przestępstwo, za które był ścigany. Jednakże jego postawa spowodowała, że uzyskał znaczną rekompensatę pieniężną za sytuację, do której sam się przyczynił - co jasno wynika z jego własnych wypowiedzi.

8. Większość ponownie stwierdza w paragrafie 67:

„Trybunał wyraził następnie wątpliwości co do tego, czy osobowość dyssocjalna jednostki lub dyssocjalne zaburzenia osobowości można było uznać za wystarczająco poważne zaburzenia psychiczne, aby można je było zaklasyfikować jako „prawdziwe” zaburzenia psychiczne w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. e) (zobacz Petschulies, cytowany powyżej, § 77). ”

8. Zauważamy, w tym względzie, że w niniejszej sprawie sądy krajowe zajęły się tą kwestią. Po pierwsze, jak zauważono powyżej, zaburzenie osobowości skarżącego nie było jedyną podstawą jego pozbawienia wolności, ponieważ biegli ustalili, że skarżący cierpiał na chorobę psychiczną przynajmniej do 2012 r. Po drugie, jak wspomniano powyżej, przeanalizowano natężenie zaburzeń osobowości skarżącego, a sądy ustaliły, że były one na tyle poważne, iż uzasadniały przymusowe odosobnienie. W związku z tym uważamy, że drugie kryterium określone
w wyroku w sprawie Winterwerp („choroba umysłowa”) zostało spełnione w niniejszej sprawie.

9. Podsumowując: naszym zdaniem w niniejszej sprawie większość nie uwzględniła w sposób wystarczający pewnych istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Powody podane przez większość w celu uzasadnienia stwierdzenia naruszenia art. 5 ust. 1 Konwencji nie wydają się wystarczające do tego celu.