Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

WYROK

STRASBURG

6 czerwca 2019 r.

Niniejszy wyrok jest ostateczny, ale może podlegać korekcie wydawniczej.

W sprawie Tyrka przeciwko Polsce,

Europejski Trybunał Praw Człowieka (Pierwsza Sekcja), zasiadając jako Komitet w składzie:

Armen Harutyunyan, Przewodniczący,
Krzysztof Wojtyczek,
Pere Pastor Vilanova, sędziowie,
oraz Renata Degener, Zastępca Kanclerza Sekcji,

obradując na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 maja 2019 r.,

wydaje następujący wyrok, który został przyjęty w tym dniu:

  POSTĘPOWANIE

1. Sprawa wywodzi się ze skargi (nr 37734/14) wniesionej w dniu 17 maja 2014 r. przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na podstawie art. 34 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności („Konwencja”) przez obywatelkę polską, Panią Mariolę Tyrkę („skarżąca”).

2. Rząd polski („Rząd”) był reprezentowany przez pełnomocnika, p. J. Chrzanowską, a następnie przez p. J. Sobczaka z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

3. W dniu 7 lipca 2015 r. skarga została zakomunikowana Rządowi.

  FAKTY

I.  OKOLICZNOŚCI SPRAWY

4. Skarżąca urodziła się w 1970 r. i mieszka w Czarnowie.

A.  Postępowanie cywilne

5. W dniu 29 stycznia 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Szczecinie („ZUS”) odmówił przyznania skarżącej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. ZUS podjął taką decyzję na podstawie orzeczenia lekarskiego uznającego skarżącą za zdolną do pracy. Skarżąca wniosła odwołanie do sądu.

6. W dniu 8 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, ortopedii i psychiatrii oraz nakazał sporządzenie opinii dotyczących stanu zdrowia skarżącej. Opinie biegłych zostały przedstawione sądowi w dniu 12 lipca 2010 r. Zgodnie z ich treścią skarżąca była zdolna do pracy.

7. W dniu 16 lipca 2010 r. sąd oddalił wniosek skarżącej o przyznanie pomocy prawnej z urzędu. Skarżąca wyznaczyła pełnomocnika procesowego w osobie swojego męża.

8. W dniu 3 sierpnia 2010 r. pełnomocnik skarżącej wniósł zarzuty do opinii biegłych, a następnie kilka wniosków o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi. Niektóre z pism procesowych pełnomocnika skarżącej do sądu zawierały obraźliwe wyrażenia; pełnomocnik skarżącej został upomniany, że używanie takich wyrażeń może być odebrane jako ubliżanie sądowi. W dniu 28 marca 2011 r. pełnomocnik skarżącej zakwestionował bezstronność wszystkich sędziów Sądu Okręgowego w Szczecinie.

9. W dniu 18 kwietnia 2011 r. sąd zwrócił się do biegłych o przedstawienie opinii uzupełniających, ale biegli podtrzymali swoje wcześniejsze ustalenia.

10. W dniu 31 maja 2011 r. sąd zarządził ponowne badanie lekarskie skarżącej. Początkowo skarżąca odmówiła poddania się badaniu, ale ostatecznie badanie się odbyło. W lipcu 2011 r. została sporządzona kolejna opinia biegłych. Zawarte w niej wnioski nie różniły się od wniosków sformułowanych we wcześniejszych opiniach.

11. W sierpniu 2011 r. sąd przekazał akta sprawy biegłemu z zakresu psychiatrii, który we wrześniu 2011 r. przedłożył swoją opinię uzupełniającą. Biegły wskazał, że należy uzyskać kolejną opinię w sprawie stanu zdrowia psychicznego skarżącej. Sąd nakazał sporządzenie takiej opinii. Skarżąca odmówiła jednak poddania się badaniu w szpitalu psychiatrycznym.

12. W dniu 19 września 2011 r. pełnomocnika skarżącej ukarano karą porządkową grzywny za ubliżanie sądowi w związku z obraźliwym pismem adresowanym do sądu. Grzywna wynosiła 5000 złotych polskich (PLN). Pełnomocnik skarżącej złożył zażalenie, które pierwotnie zostało odrzucone z przyczyn formalnych, ale ostatecznie zostało przyjęte do merytorycznego rozpoznania. W dniu 28 listopada 2012 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie uchylił postanowienie z dnia 19 października 2011 r., stwierdziwszy, że obraźliwych uwag zawartych w piśmie adresowanym do sądu nie należy traktować jako ubliżania sądowi. W międzyczasie skarżąca cofnęła pełnomocnictwo mężowi i występowała w sprawie samodzielnie. Ponowiła też wniosek o przyznanie pomocy prawnej z urzędu.

13. W dniu 24 czerwca 2013 r. sąd przesłał akta sprawy do wglądu kolejnemu biegłemu. Opinia została sporządzona w ciągu jednego miesiąca.

14. Sąd rozpoznał też wnioski skarżącej o przyznanie pomocy prawnej z urzędu i w dniu 26 marca 2015 r. ostatecznie je oddalił. Skarżąca złożyła do sądu kilka wniosków dotyczących przebiegu postępowania, w szczególności kwestionujących opinie biegłych. Skarżąca ponownie zakwestionowała bezstronność sędziów; przewodniczący składu sędziowskiego został zmieniony zarządzeniem prezesa sądu z dnia 20 maja 2015 r.

15. W dniu 22 maja 2015 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie skarżącej od decyzji ZUS z dnia 29 stycznia 2010 r. Skarżąca wniosła apelację.

16. W dniu 27 kwietnia 2016 r. skarżąca złożyła wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego. W lipcu 2016 r. sąd przychylił się do jej wniosku o przyznanie pomocy prawnej; wyznaczono pełnomocnika z urzędu do reprezentowania skarżącej przed Sądem Najwyższym.

17. W dniu 10 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy oddalił wniosek skarżącej o wyłączenie wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego w Szczecinie.

18. Akta sprawy zostały zwrócone do Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w celu rozpoznania sprawy. Sąd zarządził sporządzenie kolejnych opinii biegłych w zakresie psychiatrii i medycyny pracy. Skarżąca odmówiła poddania się badaniu lekarskiemu. Opinie biegłych zostały ostatecznie przedstawione sądowi w dniu 31 sierpnia 2017 r.

19. W dniu 27 lutego 2018 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił apelację skarżącej od wyroku Sądu Okręgowego.

20. W dniu 25 kwietnia 2018 r. sąd przychylił się do wniosku skarżącej o przyznanie pomocy prawnej w celu wniesienia skargi kasacyjnej.

21. Został ustanowiony pełnomocnik z urzędu do reprezentowania skarżącej; skarżąca wniosła jednak o wyznaczenie innego pełnomocnika z urzędu. Następnie skarżąca ustanowiła innego pełnomocnika z wyboru i cofnęła pełnomocnictwo ustanowionemu pełnomocnikowi z urzędu.

22. Pełnomocnika skarżącej wezwano do usunięcia kilku braków formalnych skargi kasacyjnej oraz do wniesienia opłaty.

23. W dniu 17 sierpnia 2018 r. skarga kasacyjna została przedstawiona Sądowi Najwyższemu.

24. Postępowanie jest w toku.

B.  Postępowanie na postawie ustawy z 2004 r.

25. Skarżąca złożyła kilka skarg na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki („ustawy z 2004 r.”).

26. W dniu 4 stycznia 2013 r., w dniu 17 lutego 2014 r. oraz z dniu 29 czerwca 2015 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił jej skargi. Sąd uznał, że w świetle przepisów Konwencji, biorąc pod uwagę stopień zawiłości sprawy, długość postępowania nie była nadmierna. W szczególności w drugim z wymienionych postanowień sąd zgodził się, że postępowanie w sprawie koncentrowało się na rozpatrywaniu wniosków skarżącej o przyznanie pomocy prawnej oraz wniosków kwestionujących opinie biegłych oraz bezstronność sędziów. Skarżąca i jej pełnomocnik bardzo aktywnie składali rozmaite nieuzasadnione wnioski i środki zaskarżenia, usiłując nawet odwoływać się po otrzymaniu pouczenia, że prawo nie przewiduje dalszych środków zaskarżenia. Ogromna liczba takich wniosków sprawiła, że merytoryczne rozpoznawanie przedmiotu sprawy okazało się praktycznie niemożliwe.

27. Skarżąca złożyła zażalenie na postanowienie z dnia 17 lutego 2014 r., mimo że według prawa nie dysponowała takim środkiem zaskarżenia. Jej zażalenie oraz kolejny wniosek o wznowienie postępowania zostały odrzucone przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w maju 2014 r.

28. Odrzucono także szereg innych skarg na przewlekłość postępowania, dlatego że zostały złożone przed upływem dwunastu miesięcy od wydania poprzedniego orzeczenia na podstawie ustawy z 2004 r. W dniu 28 lutego 2018 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie odrzucił ostatnią skargę na przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym, ponieważ skarga nie została wniesiona przez adwokata lub radcę prawnego.

II.  WŁAŚCIWE PRAWO KRAJOWE I PRAKTYKA

29. Szczegółowy opis właściwego prawa krajowego i praktyki dotyczącej środków prawnych w zakresie przewlekłości postępowania sądowego – w szczególności mających zastosowanie przepisów ustawy z 2004 r. – został zawarty w treści decyzji Trybunału w sprawach Charzyński przeciwko Polsce ((dec.), skarga nr 15212/03, §§ 12-23, ETPCz 2005-V) i Ratajczyk przeciwko Polsce ((dec.), skarga nr 11215/02, ETPCz 2005-VIII) oraz w treści wyroków w sprawach Krasuski przeciwko Polsce (skarga nr 61444/00, §§ 34-46, ETPCz 2005-V (fragmenty)) i Rutkowski i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 72287/10 oraz 2 inne, §§ 75-107, 7 lipca 2015 r.).

  PRAWO

I.  ZARZUT NARUSZENIa art. 6 UST. 1 KONWENCJI

30. Skarżąca podniosła, że długość postępowania w jej sprawie narusza wymóg „rozsądnego terminu” zawarty w art. 6 ust. 1 Konwencji, który brzmi:

„Każdy ma prawo do [...] rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez [...] sąd [...] przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym [...]”.

31. Rząd zakwestionował ten argument.

32. Okres podlegający rozpoznaniu rozpoczął się 29 stycznia 2010 r. – w dniu zaskarżenia do sądu decyzji ZUS – i jeszcze się nie zakończył. Jak dotąd postępowanie w dwóch instancjach trwało zatem osiem lat i dziesięć miesięcy.

A.  Dopuszczalność

33. Trybunał stwierdza, że skarga nie jest w sposób oczywisty nieuzasadniona w rozumieniu art. 35 ust. 3 lit. a Konwencji. Ponadto stwierdza, że skarga nie jest niedopuszczalna z jakichkolwiek innych przyczyn. Musi zatem zostać uznana za dopuszczalną.

B.  Przedmiot skargi

34. Skarżąca zarzuciła, że długość postępowania stanowczo narusza wymóg „rozsądnego terminu”. Skarżąca podniosła, że odebrano jej rentę z tytułu niezdolności do pracy, mimo że stan jej zdrowia nie uległ poprawie. Postępowanie miało na celu przywrócenie jej renty z tytułu niezdolności do pracy, ale trwa ono już dziewięć lat. Postępowanie nie było zawiłe, a o konieczności przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych było wiadomo od początku, zatem należało to uczynić w odpowiednim terminie. Ponadto od 2013 r. nie zarządzono sporządzenia żadnej nowej opinii biegłego oceniającej aktualny stan zdrowia skarżącej. Zasadniczo było wiele okresów bezczynności, za które odpowiedzialność ponoszą sądy krajowe. Skarżąca podkreśliła, że nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika i bezskutecznie usiłowała dochodzić sprawiedliwości.

35. Rząd stwierdził, że postępowanie było zawiłe, ponieważ konieczne było uzyskanie opinii biegłych z kilku specjalności. Ponadto na łączny czas trwania postępowania miało wpływ zachowanie skarżącej. Skarżąca składała liczne zażalenia oraz rozmaite wnioski procesowe, które sądy musiały rozpoznawać. W szczególności skarżąca składała nieuzasadnione wnioski o wyłączenie sędziów i biegłych, a także środki zaskarżenia, przy czym niektóre z nich nie były przewidziane prawem. Niektóre z jej wniosków były pozbawione podstawy prawnej, między innymi wniosek o rozpoznanie sprawy przez „instytut publiczny z innego państwa Unii Europejskiej”. Takie działania ze strony skarżącej bezsprzecznie doprowadziły do wydłużenia postępowania w sprawie, ponieważ sądy nie były w stanie wyznaczać rozpraw w rozsądnych odstępach czasu. Przykładowo w 2014 r. sąd nie wyznaczył żadnego terminu rozprawy, ponieważ musiał rozpatrzyć liczne wnioski procesowe skarżącej. Odmowa poddania się badaniom lekarskim przez skarżącą dodatkowo wpłynęła na łączny czas trwania postępowania. Podsumowując, Rząd utrzymywał, że nie było opóźnień, które można przypisywać władzom krajowym.

36. Trybunał powtarza, że rozsądność długości postępowania należy oceniać w świetle konkretnych okoliczności sprawy, biorąc pod uwagę kryteria określone w jego orzecznictwie, w szczególności stopień zawiłości sprawy, zachowanie skarżącego oraz właściwych władz. W odniesieniu do ostatniego kryterium należy również brać pod uwagę, jakie są konsekwencje postępowania dla skarżącego (zob. Kudła przeciwko Polsce [WI], skarga nr 30210/96, § 124, ETPCz 2000-XI, dalsze odesłania do orzecznictwa – zob. Rutkowski i Inni, cyt. powyżej, §§ 126–28).

37. Trybunał często stwierdzał naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji w sprawach poruszających kwestie podobne do występującej w przedmiotowej sprawie (por. Rutkowski i Inni, cyt. powyżej).

38. Trybunał uznaje argument Rządu, że skarżąca przyczyniła się do wydłużenia łącznego czasu trwania postępowania. Nie ulega wątpliwości, że złożyła ona ogromną liczbę wniosków procesowych, które dotyczyły w szczególności przyznania pomocy prawnej oraz wyłączenia biegłych i sędziów. Takie wnioski składała ponownie, mimo uprzedniego ich odrzucenia, a w wielu przypadkach wnosiła środki odwoławcze, które nie przysługiwały na podstawie obowiązujących przepisów. Niektóre z wniosków wskazywały na dezorientację skarżącej i ujawniały brak zaufania do biegłych oraz sędziów. W związku z tym Trybunał powtarza, że choć skarżąca uprawniona jest do korzystania z przysługujących jej uprawnień proceduralnych, to musi ona ponosić konsekwencje, jeżeli prowadzi to do opóźnień (por. Malicka-Wąsowska przeciwko Polsce (dec.), skarga nr 41413/98, 5 kwietnia 2001 r.).

39. Trybunał zauważa jednak, że przedmiotowe postępowanie miało dla skarżącej istotne znaczenie, ponieważ dotyczyło jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Skarżąca podnosiła, że jest niezdolna do pracy, cierpi na wiele dolegliwości fizycznych oraz została bez jakiegokolwiek wsparcia finansowego ze strony państwa. W postępowaniu skarżąca nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika i najwyraźniej była przekonana, że podjęte przez nią czynności procesowe zapewnią jej pomyślne rozstrzygnięcie sprawy (zob. par. 7 i 34 powyżej).

40. Jeżeli chodzi o aktywność władz krajowych, Trybunał zauważa, że przez kilka lat sądy skupiały się wyłącznie na rozpoznawaniu wniosków procesowych skarżącej dotyczących pomocy prawnej, jak również zawierających rozmaite zarzuty pod adresem biegłych oraz sędziów. W szczególności w okresie od czerwca 2013 r. do maja 2015 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zdawał się nie podejmować żadnych czynności dotyczących przedmiotu sprawy. Podobnie we wcześniejszym okresie – od września 2011 r. do czerwca 2013 r. – sąd nie podejmował żadnych czynności, kiedy to skarżąca uchylała się od wyznaczonego badania psychiatrycznego. Ogółem sąd pierwszej instancji rozpoznawał sprawę przez ponad pięć lat, ograniczając swoje działania do zwracania się co kilka lat o nowe opinie biegłych. Następnie nowy przewodniczący składu sądu wyznaczony przez prezesa sądu wydał wyrok w ciągu dwóch dni od daty jego wyznaczenia (zob. par. 14 i 15 powyżej.)

Trybunał ponadto zauważa, że rozpoznanie sprawy zajęło Sądowi Apelacyjnemu w Szczecinie prawie trzy lata. Przez pierwsze dwa lata w sprawie nie podjęto czynności zmierzających do jej rozpoznania, ponieważ władze krajowe zajmowały się wnioskiem skarżącej o wyłączenie wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego, który w dniu 10 stycznia 2017 r. został oddalony przez Sąd Najwyższy.

41. Podsumowując, jakkolwiek czynności procesowe skarżącej niewątpliwie wpływały na łączny czas trwania postępowania, to Trybunał jest zdania, że skarżąca nie może ponosić pełnej odpowiedzialności za opóźnienia (por. Gęsiarz przeciwko Polsce, skarga nr 9446/02, § 52, 18 maja 2004 r.). Aktywność procesowa skarżącej nie powinna zwalniać sądów krajowych z merytorycznego rozpoznawania przedmiotu sporu i nie może usprawiedliwiać faktu, że rozpoznanie odwołania skarżącej o rentę z tytułu niezdolności do pracy zajęło sądom krajowym aż dziewięć lat.

42. Wreszcie Trybunał zauważa, że sądy krajowe wielokrotnie występowały o nowe opinie medyczne. Pozostaje niejasne, dlaczego opinia z kwietnia 2010 r. po upływie roku musiała zostać uzupełniona (zob. par. 6 i 9 powyżej). Ponadto po upływie kolejnych dwóch lat, czyli w 2013 r., sąd postanowił o sporządzeniu kolejnej opinii biegłego. W związku z tym Trybunał przypomina, że to państwa odpowiadają za opóźnienia powstałe wskutek postępowania ich organów sądowych lub innych władz. Odpowiadają one również za opóźnienia w przedstawianiu ekspertyz i opinii biegłych powoływanych przez sąd. Państwo może zostać uznane za odpowiedzialne nie tylko za zwłokę w rozpoznawaniu konkretnej sprawy, lecz także za niezwiększenie środków w odpowiedzi na zaległości w rozpoznawaniu spraw lub braki strukturalne w systemie sądownictwa, które skutkują opóźnieniami. Rozwiązanie problemu nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym może zatem wymagać od państwa podjęcia szeregu środków legislacyjnych, organizacyjnych w obszarze budżetu lub innych (por. Rutkowski i Inni, cyt. powyżej, § 128).

43. Mając na względzie powyższe rozważania, Trybunał stwierdza, że długość postępowania w przedmiotowej sprawie była nadmierna i nie spełniała wymogu „rozsądnego terminu”.

Doszło zatem do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji.

II.  ZARZUT NARUSZENIA ART. 13 KONWENCJI

44. Ponadto skarżąca podniosła, że nie dysponowała skutecznym środkiem odwoławczym w odniesieniu do przewlekłości postępowania w jej sprawie. Powołała się na art. 13 Konwencji, w brzmieniu:

„Każdy, kogo prawa i wolności zawarte w niniejszej Konwencji zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego także wówczas, gdy naruszenia dokonały osoby wykonujące swoje funkcje urzędowe”.

45. Rząd zakwestionował pogląd, jakoby doszło do naruszenia tego przepisu Konwencji.

46. Trybunał powtarza, że art. 13 gwarantuje skuteczny środek odwoławczy do właściwego organu państwowego w odniesieniu do zarzucanego naruszenia wymogu rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie, o którym mowa w art. 6 ust. 1. Jednakże „skuteczność środka odwoławczego”, w rozumieniu ww. artykułu, nie zależy od pewności korzystnego rezultatu dla skarżącego (por. Kudła, cyt. powyżej, §§ 154 i nast.).

47. Choć zasada subsydiarności leżąca u podstaw systemu Konwencji zobowiązuje Układające się Strony do wprowadzenia mechanizmu rozpatrywania skarg na przewlekłość postępowań w krajowym systemie prawnym, to – z zastrzeżeniem zgodności z wymogami Konwencji – mają one pewną swobodę uznania co do sposobu zapewnienia jednostkom środka prawnego wymaganego w art. 13, a zatem co do wykonania zobowiązań przewidzianych w tym przepisie Konwencji.

48. Trybunał ponadto przypomina, że wyrażenie „środek odwoławczy” w rozumieniu art. 13 nie oznacza środka zapewniającego wygraną, lecz po prostu dostępny środek stosowany przed organami władzy właściwymi dla zbadania przedmiotu skargi (zob. m.in. Šidlová przeciwko Słowacji, skarga nr 50224/99, § 77, 26 września 2006 r.; Figiel przeciwko Polsce (nr 2), skarga nr 38206/05, § 33, 16 września 2008 r.; oraz Baszczyński przeciwko Polsce (dec.), skarga nr 77103/13, § 51, 12 grudnia 2017 r.).

49. Mając na uwadze ustalenia poczynione w odniesieniu do art. 6 ust. 1 Konwencji oraz okoliczność, że skarżąca miała możliwość wniesienia skarg na postawie ustawy z 2004 r. i kilkakrotnie skorzystała z tej możliwości, Trybunał stwierdza, że skarga w tej części jest w sposób oczywisty nieuzasadniona i zgodnie z art. 35 ust. 3 i 4 Konwencji musi zostać odrzucona.

III.  ZASTOSOWANIE art. 41 KONWENCJI

50. Art. 41 Konwencji stanowi:

„Jeżeli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej Protokołów, oraz jeżeli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi potrzeba, słuszne zadośćuczynienie pokrzywdzonej stronie”.

A.  Szkoda

51. Skarżąca domagała się kwoty około 57 000 PLN z tytułu szkody majątkowej oraz 50 000 PLN z tytułu szkody niemajątkowej.

52. Rząd zakwestionował to roszczenie.

53. Trybunał nie dostrzega żadnego związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym naruszeniem a zarzucaną szkodą majątkową; stąd też odrzuca to roszczenie. Jednakże przyznaje skarżącej 2500 euro z tytułu doznanej szkody niemajątkowej.

B.  Koszty i wydatki

54. Skarżąca nie wystąpiła z roszczeniem o zwrot kosztów i wydatków poniesionych przed sądami krajowymi i Trybunałem.

C.  Odsetki za zwłokę

55. Trybunał uznaje za właściwe, aby odsetki za zwłokę były oparte na marginalnej stopie procentowej Europejskiego Banku Centralnego, powiększonej o trzy punkty procentowe.

  Z TYCH PRZYCZYN TRYBUNAŁ JEDNOGŁOŚNIE

1.  uznaje skargę co do zarzutów w sprawie nieuzasadnionej długości postępowania za dopuszczalną, a w pozostałej części za niedopuszczalną ;

2.  stwierdza, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji;

3.  s twierdza,

(a)  że pozwane państwo winno wypłacić skarżącej w ciągu trzech miesięcy kwotę 2500 euro (dwa tysiące pięćset euro) przeliczoną na walutę pozwanego państwa po kursie wymiany z dnia zapłaty, powiększoną o wszelkie należne podatki, z tytułu doznanej szkody niemajątkowej;

(b)  że od upływu powyższego trzymiesięcznego terminu do chwili zapłaty powinny zostać naliczone od powyższej kwoty odsetki zwykłe według marginalnej stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego, powiększonej o trzy punkty procentowe;

4.  oddala pozostałą część roszczenia skarżącej o słuszne zadośćuczynienie.

Sporządzono w języku angielskim i obwieszczono pisemnie w dniu 6 czerwca 2019 r., zgodnie z Regułą 77 §§ 2 i 3 Regulaminu Trybunału.

Renata Degener Armen Harutyunyan
Zastępca Kanclerza Przewodniczący