Orzeczenie w sprawie Magomedov i Inni przeciwko Rosja, skarga nr 33636/09
© Copyright for the Polish translation by Naczelny Sąd Administracyjny, Warszawa 2018
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
TRZECIA SEKCJA
SPRAWA MAGOMEDOV I INNI przeciwko R OSJI
(Skarg a nr 33636/09 oraz 9 innych – lista w załączniku)
WYROK
[wyciąg]
STRASBURG
28 marca 2017 r.
OSTATECZNY
28/06/2017
Niniejszy wyrok stał się ostateczny na warunkach określonych w art. 44 ust. 2 Konwencji. Wyrok może podlegać korekcie wydawniczej .
W sprawie Magomedov i Inni przeciwko Rosji,
Europejski Trybunał Praw Człowieka (Trzecia Sekcja), zasiadając jako Izba w składzie:
Helena Jäderblom,
przewodnicząca,
Branko Lubarda,
Luis López Guerra,
Dmitry Dedov,
Pere Pastor Vilanova,
Alena Poláčková,
Georgios A. Serghides,
sędziowie,
i Stephen Phillips,
Kanclerz Sekcji,
Po obradach w sali obrad w dniu 7 marca 2017 r.,
Wydaje następujący wyrok, przyjęty w tym dniu :
POSTĘPOWANIE
[Paragrafy 1-4 wyroku pominięto]
FAKTY
[Paragrafy 5-43 wyroku pominięt o i zastąpion o tłumaczeniem poniższego streszczenia przygotowanego przez Kancelarię Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Streszczenie stanu faktycznego 1 :
W pierwszej instancji skarżącym przyznano podwyższenie różnych świadczeń i dodatkowych zasiłków, do których byli uprawnieni ze względu na fakt, iż byli uczestnikami działań nadzwyczajnych na terenie elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Jako że pozwane władze nie złożyły odwołań, wyroki stały się prawomocne dziesięć dni po ich wydaniu, a następnie rozpoczął się proces egzekucji.
Następnie władze złożyły odwołania po terminie, którym towarzyszyły wnioski o przywrócenie terminu na wniesienie odwołania. Wnioski te zostały rozpatrzone pozytywnie przez sądy krajowe i odwołania złożone po terminie zostały przyjęte.
Po rozpatrzeniu spraw skarżących w postępowaniu odwoławczym poprzednie wyroki, które były dla nich korzystne, zostały uchylone.]
PRAWO
I. POŁĄCZENIE SKARG
44. Biorąc pod uwagę podobieństwo niniejszych skarg pod względem okoliczności faktycznych i zagadnień, jakie podnoszą, Trybunał uznaje za stosowne połączyć je zgodnie z Regułą 42 § 1 jego Regulaminu.
II. ZASTRZEŻENIA WSTĘPNE RZĄDU
A. Brak znaczącego uszczerbku
1. Skargi nr 28480/13 i 28506/13
45. W odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13 Rząd podnosi zarzut niedopuszczalności oparty na braku znaczącego uszczerbku po stronie Skarżących z tego względu, że Prezydium Sądu Najwyższego w Kabardyno-Bałkarii orzekło, że nie można wymagać od Skarżących zwrotu kwot pobranych zgodnie z uchylonymi wyrokami. W tym względzie podnosi on, że spośród osób należących do tej samej grupy co Skarżący, ci, którzy otrzymali kwoty przyznane w spornych wyrokach przed ich uchyleniem, szybko przekazali Ministerstwu Finansów tytuły wykonawcze, a Skarżący nie wykazali tej samej staranności, w związku z tym niewdrożenie orzeczeń wydanych na korzyść zainteresowanych osób przed ich uchyleniem było w całości spowodowane ich bezczynnością.
46. Trybunał przypomina, że pojęcie „znaczącego uszczerbku” odnosi się do koncepcji, zgodnie z którą naruszenie prawa, niezależnie od tego, czy rzeczywiście nastąpiło ze ściśle prawnego punktu widzenia, musi osiągnąć minimalny stopień powagi, aby uzasadnić rozpatrzenie przez sąd międzynarodowy ( Korolev przeciwko Rosji (dec.), nr 25551/05, 1 lipca 2010 r.). W celu ustalenia, czy naruszenie prawa osiąga taki próg, należy wziąć pod uwagę następujące elementy: charakter prawa rzekomo naruszonego, powagę skutków domniemanego naruszenia przy wykonywaniu tego prawa i/lub ewentualne konsekwencje naruszenia w osobistej sytuacji Skarżącego. Oceniając te konsekwencje, Trybunał zbada w szczególności przedmiot postępowania krajowego lub jego wynik ( Hebat Aslan i Firas Aslan przeciwko Turcji, nr 15048/09, § 75, 28 października 2014 r., z innymi odnośnikami).
47. Przy okazji należy przypomnieć, że wyroki na korzyść Skarżących zostały uchylone przed ich wykonaniem i że to uchylenie, którego okoliczności są przedmiotem niniejszych skarg, stanowi obecnie przeszkodę dla ich wykonania. W tych warunkach Trybunał nie jest gotowy stwierdzić na wstępie, że Skarżący nie doznali znaczącego uszczerbku. Jeżeli chodzi o argument Rządu, według którego niewykonanie uchylonych orzeczeń w okresie poprzedzającym uchylenie można w całości przypisać Skarżącym, Trybunał zauważa, że nic w uwagach Rządu nie wskazuje, że rosyjskie ustawodawstwo przewidywało specjalny termin na złożenie tytułu wykonawczego właściwemu organowi a skarżący nie zastosowali się do niego (zob., dla porównania, Shefer przeciwko Rosji (dec.), nr 45175/04, §§ 24-25, 13 marca 2012 r., a ostatnio Tesayev przeciwko Rosji (dec.) [Komitet], nr 20432/11, 15 marca 2016 r.).
48. W związku z tym Trybunał odrzuca zarzut podnoszony przez Rząd.
2. Inne skargi
49. Mimo że Rząd nie podnosi wyraźnie zarzutu niedopuszczalności z powodu braku znaczącego uszczerbku w stosunku do Skarżących w innych sprawach, Trybunał uznaje za konieczne zbadanie z urzędu, czy właściwe jest zastosowanie tego kryterium dopuszczalności przewidzianego w art. 35 ust. 3 lit. b Konwencji [o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności] ( Adrian Mihai Ionescu przeciwko Rumunii (dec.), nr 36659/04, § 30, 1 czerwca 2010 r., oraz cytowane tam źródła, i Korolev przeciwko Rosji (dec.), Nr 25551/05, ECHR 2010).
a) Skargi nr 36054/09, 45415/09 i 50333/09
50. Trybunał zauważa, że w przeciwieństwie do zaskarżonych decyzji, które pozostawały niewykonane przed ich uchyleniem we wcześniej zbadanych sprawach (zob. paragraf 47 powyżej), wyroki krajowe wydane na korzyść Skarżących w skargach nr 36054/09, 45415/09 i 50333/09 były wykonywane aż do ich uchylenia (zob. załącznik). W tym względzie wskazuje on, że na podstawie rosyjskiego Kodeksu cywilnego Skarżący nie mogą być zobowiązani do zwrotu kwot już pobranych przy wykonaniu uchylonych orzeczeń (zob., w podobnym kontekście uchylenia prawomocnych orzeczeń sądowych w drodze rewizji, Podrougina i Yedinov przeciwko Rosji (dec.), nr 39654/07, 17 lutego 2009 r.). Trybunał nie zapomina o tym, że sporne orzeczenia dotyczyły, między innymi, wyliczenia miesięcznych rat należnych Skarżącym, których kwota została zmniejszona poprzez uchylenie wspomnianych wyroków.
51. Jednakże Trybunał przypomina, że Konwencja nie może być interpretowana jako dająca prawo do emerytury lub świadczenia socjalnego o ustalonej kwocie ( Skórkiewicz przeciwko Polsce (dec.), Nr 39860/98, 1 czerwca 1999 r., i Naïdenkov przeciwko Rosji, Nr 43282/02, § 43, 7 czerwca 2007 r. wraz z innymi odniesieniami). Dlatego też Trybunał systematycznie uznawał w podobnym kontekście, że zarzut na podstawie art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji nie wymaga odrębnej analizy z jego strony, chyba że tak określona obniżka została zastosowana z mocą wsteczną (zob., wśród wielu innych, Kourinny przeciwko Rosji, nr 36495/02, §§ 37-38, 12 czerwca 2008 r., i Streltsov i Inni „emeryci wojskowi z Nowoczerkaska” przeciwko Rosji2, nr 8549/06 i 86 innych, § 59, 29 lipca 2010 r.). Trybunał zauważa ponadto, że nie twierdzi się, że przedmiotowe świadczenia były głównym źródłem przychodów zainteresowanych osób lub że sama ich zasada została zakwestionowana, ponieważ tylko metoda obliczania należności została skorygowana w celu zapewnienia zgodności z przepisami obowiązującymi w momencie, gdy miały miejsce okoliczności faktyczne. Wreszcie, jeśli chodzi o czas, dłuższy lub krótszy, potrzebny służbom państwowym na złożenie wniosku o przywrócenie terminu i spóźnionych odwołań, Trybunał uznaje, że przedmiotowa zwłoka została częściowo zrekompensowana faktem, że Skarżący w dalszym ciągu otrzymywali w całym okresie należne im kwoty wyliczone zgodnie z metodą wskazaną w uchylonych wyrokach, która była dla nich korzystna(zob., mutatis mutandis, Galovic przeciwko Chorwacji (dec.), nr 54388/09, § 74, 15 stycznia 2013 r.).
52. W tych warunkach Trybunał uznaje, że Skarżący nie doznali „znaczącego uszczerbku” w wyniku uchylenia krajowych wyroków wydanych na ich korzyść.
53. W odniesieniu do kwestii, czy poszanowanie praw człowieka zagwarantowane w Konwencji i jej protokołach wymaga rozpatrzenia przedmiotu skarg, Trybunał przypomina, że już wcześniej orzekł, że poszanowanie praw człowieka nie wymaga dalszego rozpatrywania skargi, jeżeli na przykład odpowiednie przepisy zostały zmienione, a podobne kwestie zostały już rozwiązane w innych sprawach wniesionych do Trybunału ( Léger przeciwko Francji (skreślenie) [WI], nr 19324/02, § 51, 30 marca 2009 r.).
54. W niniejszej sprawie Trybunał stwierdza, że Skarżący skarżą się na przywrócenie terminu i dopuszczenie zwykłego odwołania złożonego z opóźnieniem przez państwo, co po zbadaniu sprawy doprowadziło do uchylenia prawomocnych wyroków wydanych na ich korzyść – kwestię, która została już przez niego zbadana we wcześniejszych wyrokach ( Ponomariow przeciwko Ukrainie, nr 3236/03, §§ 41-42, 3 kwietnia 2008 r., Bezrukovy przeciwko Rosji, nr 34616/02 , §§ 33-44, 10 maja 2012 r. oraz Karen Poghossian przeciwko Armenii, nr 62356/09, §§ 45-53, 31 marca 2016 r.). W każdym razie Trybunał będzie miał możliwość ponownego rozpatrzenia tej kwestii w innych podobnych sprawach, w których odrzucił zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Rząd (zob. paragraf 48 powyżej).
55. Wreszcie, w odniesieniu do trzeciego warunku tego kryterium dopuszczalności, który wymaga, aby sprawa nie została „należycie rozpatrzona” przez sąd krajowy, Trybunał stwierdza, że sprawy Skarżących zostały zbadane merytorycznie przez kilka sądów krajowych (zob. załącznik). W związku z tym Skarżący mieli możliwość podniesienia swoich argumentów w ramach toczącej się przed tymi sądami kontradyktoryjnej rozprawy.
56. Mając na względzie powyższe, Trybunał uznaje, że skargi nr 36054/09, 45415/09 i 50333/09 należy uznać za niedopuszczalne zgodnie z art. 35 ust. 3 lit. b i ust. 4 Konwencji.
b) Inne skargi
57. W odniesieniu do innych skarg (nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09 i 38237/09) Trybunał zauważa, że krajowe wyroki wydane na korzyść Skarżących zostały wykonane tylko częściowo przed ich uchyleniem. Ta sytuacja jest podobna do tej, którą Trybunał zbadał jako pierwszą (zob. paragraf 48 powyżej). W związku z tym nie można dojść do innego wniosku w odniesieniu do wyżej wymienionych skarg.
B. Pozostałe zastrzeżenia wstępne Rządu podniesione w odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13
1. Opóźnienie w otrzymaniu pełnomocnictwa przedstawiciela Skarżącego w skardze nr 28480/13
58. W uwagach z dnia 15 lipca 2015 r. Rząd przedstawia zastrzeżenie wstępne wobec skargi nr 28480/13. Uważa on, że pełnomocnictwo przedstawiciela Skarżącego nie zostało skutecznie przedłożone Trybunałowi, ponieważ zostało złożone po upływie ośmiotygodniowego terminu liczonego od pierwszego pisma Trybunału. Uważa skargę za niedopuszczalną ratione personae.
59. Na poparcie swojego argumentu Rząd powołuje się na decyzję w sprawie Post przeciwko Holandii ((dec.), nr 21727/08, 20 stycznia 2009 r.) oraz art. 35 ust. 3 lit. a i ust. 4 Konwencji, który brzmi następująco:
„3. Trybunał uznaje za niedopuszczalną każdą skargę indywidualną wniesioną w trybie artykułu 34, jeśli uważa, że:
a) skarga nie daje się pogodzić z postanowieniami Konwencji lub jej Protokołów, jest w sposób oczywisty nieuzasadniona lub stanowi nadużycie prawa do skargi; (...).
4. Trybunał odrzuca każdą skargę, którą uzna za niedopuszczalną w myśl niniejszego artykułu. Trybunał może tak zdecydować w każdej fazie postępowania”.
60. Trybunał przypomina, że jeżeli Skarżący nie składa skargi osobiście, a decyduje się na pełnomocnika zgodnie z Regułą 36 § 1 Regulaminu, Reguła 45 § 3 Regulaminu nakazuje, aby przedstawił należycie podpisane pisemne upoważnienie. Pełnomocnik musi wykazać, że otrzymał jasne i wyraźne instrukcje od domniemanej ofiary w rozumieniu art. 34 Konwencji, w imieniu której zamierza stawać przed Trybunałem ( Post, powyżej przytoczona decyzja).
61. W niniejszej sprawie Trybunał zauważa, że Pan Geshev podpisał złożony przez niego formularz skargi, że w piśmie z dnia 17 maja 2013 r. Trybunał wezwał go do przedłożenia oryginału pełnomocnictwa przed 17 lipca 2013 r., i że w dniu 22 lipca 2013 r. Trybunał otrzymał pełnomocnictwo wystawione w dniu 17 czerwca 2013 r. (w odróżnieniu od sprawy Post, przytoczonej przez Rząd, w której adwokat nie miał pełnomocnictwa i nie był w stanie go przedstawić, gdy Trybunał o to poprosił). Mimo że dokument ten wpłynął do Trybunału pięć dni po terminie określonym w pierwszym liście, pieczęć na kopercie wskazuje, że został on wysłany w dniu 26 czerwca 2013 r. – jest to data, którą należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu, czy pełnomocnik skarżącego dopełnił swoich obowiązków (zob., mutatis mutandis, Yartsev przeciwko Rosji (dec.), nr 13776/11, 26 marca 2013 r.) – a więc miało to miejsce przed upływem tego terminu.
62. W związku z tym Trybunał odrzuca zastrzeżenie wstępne Rządu.
2. Nadużycie prawa do skargi indywidualnej
63. W odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13 Rząd wreszcie podnosi zarzut niedopuszczalności z powodu nadużycia prawa do skargi indywidualnej przez Skarżących w rozumieniu art. 35 ust. 3 Konwencji. Podnosi on w istocie, że orzeczenia przyznające Skarżącym duże kwoty z budżetu państwa były niezgodne z prawem, ponieważ zostały wydane w rażącym naruszeniu zasad proceduralnych i były wynikiem oszustwa na dużą skalę, oraz że zainteresowane strony nie mogły tego zignorować. Dalej podnosi, że roszczenia z tytułu szkody moralnej poniesionej w związku z udziałem w akcjach ratunkowych w Czarnobylu były jedynie próbą uzyskania odszkodowania dwukrotnie z powodu tych samych zdarzeń, ze szkodą dla innych podatników, i że Skarżący nie mogli nie być tego świadomi.
64. Skarżący nie wypowiedzieli się w tej kwestii.
65. Trybunał przypomina, że uciekanie się do pojęcia „nadużycia” w rozumieniu art. 35 ust. 3 Konwencji jest „nadzwyczajnym środkiem proceduralnym” i że pojęcie to należy rozumieć w jego zwykłym znaczeniu, a mianowicie realizacji przez posiadacza swego prawa niezgodnie z jego przeznaczeniem w sposób szkodliwy ( Miroļubovs i Inni przeciwko Łotwie, nr 798/05, § 62, 15 września 2009 r., i Gross przeciwko Szwajcarii [WI], nr 67810/10, § 28, EKPC 2014). W tej ostatniej kwestii Trybunał stwierdził, że „nadużycie” Skarżącego musi być nie tylko wyraźnie sprzeczne z celem prawa do skargi, ale także utrudniać jego prawidłowe funkcjonowanie lub właściwy przebieg postępowań przed nim ( Miroļubovs i Inni, przytoczony powyżej, § 65).
66. Trybunał zastosował ten przepis w czterech przypadkach ( idem, §§ 62- 66): po pierwsze, w przypadku skarg, które celowo zostały oparte na nieprawdziwych faktach w celu oszukania go ( Varbanov przeciwko Bułgarii, nr 31365/96, § 36, EKPC 2000-X), w których doszło do fałszowania dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (zob., na przykład, Jian przeciwko Rumunii (dec.), nr 46640/99, 30 marca 2004 r.) lub niepoinformowania Trybunału o elemencie zasadniczym dla zbadania sprawy (patrz, na przykład Al-Nashif przeciwko Bułgarii, nr 50963/99, § 89, 20 czerwca 2002 r., i Kérétchachvili przeciwko Gruzji (dec.), nr 5667/02, 2 maja 2006 r.) lub o ważnych nowych wydarzeniach w toku postępowania (zob., na przykład, Predescu przeciwko Rumunii, nr 21447/03, §§ 25-27, 2 grudnia 2008 r.); Po drugie, w przypadku skarg, w których skarżący użył w swojej korespondencji z Trybunałem szczególnie dokuczliwych, obraźliwych, grożących lub prowokujących wyrażeń (zob., na przykład, Rehak przeciwko Republice Czeskiej (dec.), nr 67208/01, 18 maja 2004 r.); Po trzecie, w przypadku skarg, w których skarżący celowo naruszył poufność negocjacji dotyczących polubownego załatwienia sprawy (zob., na przykład, Hadrabova i Inni przeciwko Republice Czeskiej (dec.), nr 42165/02 i 466/03, 25 września 2007, i Deceuninck przeciwko Francji (dec.), nr 47447/08, 13 grudnia 2011 r.); Po czwarte, w przypadku skarżących, którzy mnożyli pieniackie i w sposób oczywisty nieuzasadnione skargi, analogiczne do ich skargi uznanej już za niedopuszczalną w przeszłości ( Anibal Vieira & Filhos LDA i Maria Rosa Ferreira da Costa LDA przeciwko Portugalii (dec.), nr 980/12 i 18385/12, 13 listopada 2012 r.; zob. także decyzje Komisji w sprawie M. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, nr 13284/87, 15 października 1987 r., i Philis przeciwko Grecji, nr 28970/95, 17 października 1996 r.).
67. W tym względzie Trybunał przypomina, że nawet w takich przypadkach zamiar zainteresowanej osoby wprowadzenia go w błąd musi zawsze zostać ustalony z wystarczającą pewnością ( Miroļubovs i Inni, przytoczony powyżej, § 63, z odniesieniami, które są w nim przytoczone).
68. W pierwszej kolejności Trybunał jednak stwierdza, że niniejsze skargi nie odpowiadają żadnym z wyżej wymienionych przypadków. Nawet zakładając, że Rząd odnosi się do pierwszej hipotezy, Trybunał nie dysponuje żadnymi dowodami wskazującymi, że wydane zostały jakiekolwiek prawomocne orzeczenia sądowe w postępowaniach karnych dotyczących okoliczności, w jakich zostały wydane sporne wyroki, które podważałyby wersję Skarżących przedstawioną przed Trybunałem.
69. Biorąc pod uwagę, że niedopuszczalność skargi ze względu na jej nadużycie wchodzi w zakres wyjątku, Trybunał stwierdza, że zastrzeżenie wstępne Rządu powinno zostać odrzucone.
III. ZARZUCANE NARUSZENIE ART. 6 KONWENCJI
70. Skarżący kwestionują przywrócenie terminu przez sądy krajowe, które opisują jako nadużycie, ponieważ spowodowało dopuszczenie spóźnionych odwołań przedstawionych przez różne instytucje państwowe i pozwoliło na późniejsze uchylenie prawomocnych wyroków wydanych na ich korzyść. Powołują się na art. 6 Konwencji, który brzmi:
„Każdy ma prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia jego sprawy (...) przez (...) sąd (...) przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym (...)”.
A. Twierdzenia stron
1. Rząd
a) Skargi nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09 i 38237/09
71. Rząd najpierw stwierdza, że zgodnie z art. 112 Kodeksu postępowania cywilnego autorowi spóźnionego odwołania może zostać przywrócony termin tylko wtedy, gdy niedotrzymanie pierwotnego terminu odwołania zostało uzasadnione ważnymi powodami, to znaczy okolicznościami obiektywnie wykluczającymi możliwość odwołania się w wyznaczonym terminie. Zaznacza on, że ocena ważności powołanych argumentów należy do suwerennych kompetencji sędziego, który orzeka w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu, przy czym jego decyzja może zostać zaskarżona do sądu wyższej instancji.
72. Rząd podkreśla następnie, że art. 112 Kodeksu postępowania cywilnego ogranicza wniesienie wniosku o przywrócenie terminu i spóźnionego odwołania ściśle określonym terminem, ponieważ stanowi on, że takie okoliczności musiały mieć miejsce w przeciągu jednego roku od dnia, w którym zaskarżony wyrok stał się prawomocny (zob., a contrario, Ponomaryow, przytoczony powyżej). Dodaje on, że w niniejszych sprawach wnioski o przywrócenie terminu zostały złożone w okresie krótszym niż jeden rok, tj. w okresie od sześciu miesięcy i dwudziestu jeden dni do ośmiu miesięcy i dwunastu dni.
73. Wreszcie, Rząd rozróżnia obecną sprawę od sprawy Riabykh przeciwko Rosji (nr 52854/99, §§ 27-34, EKPC 2003 r. IX), stwierdzając, że w niniejszej sprawie sądy wyższej instancji wykryły przypadki niewłaściwego wymiaru sprawiedliwości i zmieniły sporne wyroki, uzasadniając to tym, że sądy pierwszej instancji dopuściły się przekroczenia uprawnień, ponieważ ponownie rozpoznały kwestie, które zostały już rozstrzygnięte w innych orzeczeniach sądowych, które uzyskały powagę rzeczy osądzonej. Odwołuje się on również do faktu, że sądy krajowe nie wezwały do udziału w postępowaniu nadinspektora funduszy w budżecie federalnym, co stanowiło istotny i nadrzędny powód uzasadniający uchylenie prawomocnego orzeczenia sądu.
b) Skargi nr 28480/13 i 28506/13
74. Rząd odnosi się na wstępie do bardzo szczególnego kontekstu niniejszych spraw, który jego zdaniem jest powiązany z oszustwem na dużą skalę na szkodę budżetu państwa, które skutkowało zwolnieniem sędziego Be. oraz wszczęciem postępowania karnego przeciwko niej, pani A. i innych osobom. Podtrzymuje on, że w niniejszej sprawie sporne wyroki zostały wydane na korzyść Skarżących po licznych naruszeniach prawa proceduralnego, które były niezgodne z zasadą legalności i wymogami rzetelnego procesu.
75. W odniesieniu do pierwotnego postępowania (zob. paragraf 15 powyżej) Rząd odnosi się najpierw do licznych zaniedbań sędzi Be., w szczególności do braku weryfikacji autentyczności dowodów dostarczonych przez Panią A., a mianowicie pełnomocnictw i dokumentów potwierdzających status ofiar katastrofy w Czarnobylu w stosunku do powodów. Twierdzi, że pominięcia te doprowadziły do przyznania dużych kwot z budżetu państwa osobom zmarłym przed skierowaniem sprawy do sądu w Nalczyku lub uczestnikom akcji ratunkowych prowadzonych w innym miejscu. Rząd przywołuje następnie zeznania niektórych osób należących do tej samej grupy powodów, co Skarżący. Według niego z zeznań tych wynika, że osoby, które nie udzieliły A. żadnego upoważnienia w celu ich reprezentowania, dowiedziały się o istnieniu wyroku wydanego na ich korzyść dopiero po jego ogłoszeniu, i że musiały zapłacić połowę przyznanej im kwoty na rzecz pani A.
76. Jeżeli chodzi o rozprawę w czerwcu 2011 r., w wyniku której odrzucono pierwszy wniosek o przywrócenie terminu (zob. paragraf 19 powyżej), Rząd ocenia, że dana sytuacja przypomina sprawy, w których Trybunał orzekał o braku naruszenia art. 6 Konwencji na tej podstawie, że uchylenie prawomocnych wyroków wydanych na korzyść Skarżących było uzasadnione istotnymi i nadrzędnymi powodami ( Protsenko przeciwko Rosji, nr 13151/04 , §§ 30-34, 31 lipca 2008 r.; Tolstobrov przeciwko Rosji, nr 11612/05, § 19, 4 marca 2010 r., i Ziganshin przeciwko Rosji (dec.), nr 14803/05, 1 kwietnia 2014 r.). Rząd uważa, że podobne przyczyny charakteryzują również niniejsze sprawy, ponieważ według samego Trybunału brak zawiadomienia pozwanego o dacie rozprawy stanowi naruszenie zasady równości broni i kontradyktoryjności ( Litvinova przeciwko Rosji, nr 34489/05, § 16, 14 listopada 2008 r., Kokurkhayev przeciwko Rosji, nr 46356/09, 13 grudnia 2011 r., i Puzyrevskiy przeciwko Rosji [komitet], nr 41603/05, §§ 18-23, 9 października 2012 r.). Wskazuje on, że w przedmiotowych sprawach akta spraw nie zawierają żadnych informacji na temat tożsamości osoby, która reprezentowałaby państwo, lub na temat jej pełnomocnictw. Ocenia on, że w tych okolicznościach sąd nie mógł odstąpić od obowiązku przesłania kopii orzeczenia do Ministerstwa Finansów.
77. Rząd stwierdza ponadto, że nawet przy założeniu, że państwo było należycie reprezentowane w postępowaniu, sąd pierwszej instancji odczytał jedynie sentencję wydanych wyroków. Wskazuje on, że Kodeks postępowania cywilnego zakłada przygotowanie odpisu zupełnego wyroku wraz z uzasadnieniem dopiero w późniejszym terminie, a mianowicie w ciągu pięciu dni od ogłoszenia sentencji orzeczenia. Dodaje, że w rozpatrywanych sprawach bezsporny jest fakt, że żaden odpis zupełny wydanych wyroków nie został przesłany do Ministerstwa Finansów lub w inny sposób mu przekazany. Stwierdził też, że postępowanie dyscyplinarne ujawniło poważne uchybienia w przygotowaniu protokołów z posiedzenia, które w szczególności nie zawierały żadnego wskazania dokładnego czasu zawieszenia rozprawy, obrad i ogłoszenia sentencji wyroku ani żadnej wzmianki na temat nazwisk osób obecnych w czasie wspomnianego ogłoszenia. W związku z tym Rząd uznaje za niemożliwe ustalenie, czy przedstawiciel państwa – przy założeniu, że byłby on należycie upoważniony – uczestniczył w ogłoszeniu wyroku.
78. W tym względzie Rząd wskazuje, że art. 112 Kodeksu postępowania cywilnego dotyczy w szczególności sytuacji, w których jedna ze stron nie jest w stanie uzyskać odpisu zupełnego wyroku w celu przygotowania uzasadnionego odwołania w terminie. Podaje przykłady zastosowania tego przepisu w podobnych przypadkach (zob. paragrafy 41 i następne powyżej).
79. Podsumowując i biorąc pod uwagę powyższe, Rząd jest zdania, że Sąd Najwyższy w Kabardyno-Bałkarii słusznie uwzględnił wniosek o przywrócenie terminu i spóźnione odwołanie wniesione przez Ministerstwo Finansów.
2. Skarżący
a) Skargi nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09 i 38237/09
80. Skarżący kwestionują stanowisko Rządu, wskazując, że w odniesieniu do spóźnionego odwołania art. 112 Kodeksu postępowania cywilnego nie przewiduje terminu na jego wniesienie i że to samo dotyczy wniosku o przywrócenie terminu. Według nich roczny okres, na który powołuje się Rząd, dotyczy wyłącznie środków nadzorczych. Ponadto Skarżący podnoszą, że powody podane przez władze w ich sprawach nie odpowiadały definicji „uzasadnionej przyczyny” sformułowanej przez Federalny Sąd Najwyższy w pełnym składzie.
b) Skargi nr 28480/13 i 28506/13
81. Skarżący twierdzą, że Ministerstwo Finansów było reprezentowane na wszystkich posiedzeniach przez pracowników Skarbu Państwa, a zatem było świadome toczących się postępowań. Uważają zatem, że brak w niektórych aktach odpowiednich dokumentów potwierdzających upoważnienia udzielone tym pracownikom przez Ministerstwo był jedynie pretekstem zastosowanym przez władze do zakwestionowania prawomocnych wyroków wydanych na ich korzyść. Skarżący wskazują następnie na odmienność swoich spraw od spraw przywołanych przez Rząd (zob. paragrafy 41 i 76 powyżej), ponieważ we wszystkich wyżej przytoczonych sprawach strony nie były obecne ani reprezentowane na spornych posiedzeniach – w odróżnieniu, w ich opinii, od Ministerstwa Finansów w niniejszej sprawie.
82. Następnie Skarżący uważają, że Ministerstwo Finansów, które, jak twierdzą, było należycie reprezentowane na wszystkich rozprawach, mogło zażądać odpisów wyroków i wydanych postanowień z odpowiednim wyprzedzeniem, aby dotrzymać terminu odwołania.
83. Mimo że Skarżący przyznają, że procedury prowadzące do wydania głównych wyroków były dotknięte licznymi nieprawidłowościami, kwestionują, by miały one celowy charakter, i przypisują je zwykłemu zaniedbaniu pracowników sądu w Nalczyku i brakowi kontroli sędzi Be. Według nich Rząd nie wykazuje zresztą niczego przeciwnego. Wskazują ponadto, że sam Rząd przyznał, że wszystkie akta zostały należycie zarejestrowane najpóźniej w grudniu 2011 r.
84. Wreszcie, Skarżący uważają, że uchylenie prawomocnych orzeczeń krajowych wydanych na ich korzyść naruszyło zasadę pewności prawa, ponieważ nie było uzasadnione istotnymi i nadrzędnymi powodami, ale brakiem zgody sądu wyższej instancji na zastosowanie prawa materialnego dokonane przez pierwszych sędziów. Przypominają w tym względzie wyrok w sprawie Kulkov i Inni przeciwko Rosji (nr 25114/03, 11512/03, 9794/05, 37403/05, 13110/06, 19469/06, 42608/06, 44928/06, 44972/06 i 45022/06, § 28, 8 stycznia 2009 r.).
85. Jeżeli chodzi o dochodzenie w sprawie karnej, Skarżący uważają, że jeśli rzeczywiście zaistniała jakakolwiek kwestia oszustwa, państwo powinno zastosować inny środek prawny wyraźnie przewidziany dla takich sytuacji, a mianowicie wniosek o rewizję na podstawie nowo odkrytych okoliczności, takich jak istnienie prawomocnego wyroku skazującego w postępowaniu karnym. Dodają, że zamiast czekać na wyniki dochodzenia, państwo wolało zastosować, w ich ocenie sztucznie, procedurę, o której mówi art. 112 Kodeksu postępowania cywilnego, w celu zakwestionowania spornych wyroków.
B. Ocena Trybunału
1. Zasady ogólne
86. Trybunał przypomina, że prawo do sądu, którego aspektem jest prawo dostępu ( Golder przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 21 lutego 1975 r., § 36, Seria A nr 18), nie jest prawem absolutnym i może podlegać ograniczeniom, które są dorozumiane, w szczególności w odniesieniu do warunków dopuszczalności odwołania ( Ashingdane przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 28 maja 1985 r., § 57, Seria A nr 93). Ograniczenia te nie mogą jednak zawężać korzystania z niego w taki sposób lub do tego stopnia, że naruszona jest sama jego istota. Muszą one być ukierunkowane na osiągnięcie uprawnionego celu i musi istnieć rozsądny stosunek proporcjonalności między zastosowanymi środkami a zamierzonym celem (zob., w szczególności, Guerin przeciwko Francji, 29 lipca 1998 r., § 37, Zbiór 1998-V, ze wszystkimi przytoczonymi odnośnikami, i Parafia greckokatolicka w Lupeni i Inni przeciwko Rumunii3 [WI], nr 76943/11, §§ 84 89, EKPC 2016 (wyciąg)).
87. Zasady dotyczące terminów składania odwołań mają na celu zapewnienie właściwego wymiaru sprawiedliwości i przestrzegania w szczególności zasady pewności prawnej. Osoby zainteresowane muszą liczyć się z zastosowaniem tych zasad ( Pérez de Rada Cavanilles przeciwko Hiszpanii, 28 października 1998 r., § 45, Zbiór 1998-VIII). Na przykład każdy wniosek o przywrócenie terminu, który skutkuje przedłużeniem terminów dla zwykłych odwołań dopuszczonych po upływie dłuższego czasu i z przyczyn, które nie wydają się szczególnie przekonujące, może prowadzić do naruszenia zasady pewności prawnej i być sprzeczny z prawem do sądu zagwarantowanym w art. 6 Konwencji (zob., na przykład, sprawa Ponomaryow, przytoczona powyżej, § 42).
88. Mimo że taka decyzja leży przede wszystkim w suwerennych kompetencjach sądów krajowych, władza ta nie jest nieograniczona. Sędzia orzekający w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu przy zwykłym odwołaniu jest zobowiązany wskazać w każdym przypadku podstawy uzasadniające jego decyzję i sprawdzić, czy powody, na których opiera się takie żądanie, uzasadniają naruszenie zasady powagi rzeczy osądzonej, w szczególności, jeżeli jego suwerenne kompetencje nie są ograniczone przez prawo krajowe ani w czasie, ani w odniesieniu do ich podstaw (zob., na przykład sprawa Ponomaryow, przytoczona powyżej, i Bezrukovy, przytoczona powyżej, § 34).
89. Trybunał przypomina ponadto, że istnienie powodów mogących uzasadnić naruszenie zasady powagi rzeczy osądzonej, zakładając, że są one określone, nie jest samo w sobie wystarczające, aby stwierdzić, że nie doszło do naruszenia art. 6 Konwencji ( Karen Poghossian, przytoczony powyżej, § 47). Kolejnym istotnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest czas, jaki upłynął od chwili, gdy osoba wnosząca o przywrócenie terminu i spóźnione odwołanie dowiedziała się o istnieniu wyroku wydanego przeciwko niej (Raihani przeciwko Belgii, nr 12019/08, § 37, 15 grudnia 2015 r.). Trybunał przypomina, że przyznanie przywrócenia terminu na wniesienie spóźnionego odwołania stanowi odstępstwo od zasady powagi rzeczy osądzonej ( Bezrukov, przytoczony powyżej, § 34). W związku z tym autor spóźnionego odwołania musi działać z należytą starannością, to znaczy bezzwłocznie od momentu, w którym odkrył, lub powinien był stwierdzić, istnienie zaskarżonego wyroku ( Raihani, przytoczony powyżej, § 38).
2. Zastosowanie tych zasad do obecnych spraw
a) Skargi nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09 i 38237/09
90. Odnosząc się do skarg nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09 i 38237/09, Trybunał zauważa na wstępie, że w różnych dniach w lutym, marcu i kwietniu 2008 r. Sąd w Kizilurt wydał wyroki na korzyść Skarżących, nakazując służbom socjalnym wypłacenie im różnych kwot. Mimo że służby socjalne były obecne podczas posiedzeń, nie odwoływały się od wydanych wyroków i stały się one prawomocne dziesięć dni po ich ogłoszeniu. Jednakże w dniu 24 grudnia 2008 r. (w dniu 21 stycznia 2009 r. w sprawie A. Aslamkhanova) Sąd Najwyższy Dagestanu przyznał przywrócenie terminu w sprawie odwołań złożonych przez służby socjalne, a w dniu 14 stycznia 2009 r. (w dniu 11 lutego 2009 r. w sprawie A. Aslamkhanova) uchylił wyroki wydane na korzyść Skarżących.
91. Trybunał zauważa, że przeanalizowanie odpowiedniego ustawodawstwa w celu zakwestionowania jego zastosowania przez pierwszych sędziów zajęło służbom socjalnym – jak same przyznały – kilka miesięcy. Nie znajduje on żadnego wyjaśnienia dla takiego zachowania, zwłaszcza że w żadnym momencie postępowania nie zarzucono, że służby socjalne nie wiedziały o postępowaniu wszczętym przez skarżących lub o wyrokach wydanych w wyniku tych postępowań ani że w inny sposób uniemożliwiono im odwoływanie się od tych orzeczeń w wyznaczonym terminie (zob. Bezrukovy, przytoczony powyżej, § 38).
92. Trybunał zauważa następnie, że Sąd Najwyższy w Dagestanie przyznał przywrócenie terminu i dopuścił spóźnione odwołania służb socjalnych, uzasadniając to tym, że w grę wchodził interes budżetu federalnego i nie były już dla nich dostępne żadne inne środki odwoławcze. Rząd następnie wyjaśnił w odniesieniu do pierwszego z tych powodów, że ponieważ należne kwoty musiały być wypłacane z budżetu federalnego, Nadinspektor ds. Funduszy w budżecie federalnym powinien był zostać wezwany do udziału w postępowaniu. W opinii Trybunału żadna z przytoczonych przyczyn nie wydaje się jednak wystarczająca, aby uzasadnić przywrócenie terminu i późniejsze naruszenie zasady pewności prawnej poprzez uchylenie wyroków wydanych na korzyść Skarżących.
93. W odniesieniu do interesu budżetu federalnego, a w szczególności braku udziału nadinspektora funduszy z budżetu federalnego w pierwotnym postępowaniu, Trybunał przypomina, że państwo nie może powoływać się na złożoność swojej organizacji wewnętrznej, aby wyciągnąć konsekwencje na wyłączną szkodę Skarżących (zob., mutatis mutandis, Bezrukovy, przytoczony powyżej, § 42).
94. Odnośnie do braku innych środków odwoławczych dostępnych służbom socjalnym, Trybunał zauważa, że wydanie spornych orzeczeń zbiegło się z wejściem w życie ogólnej reformy środków odwoławczych w Rosji. W istocie reforma ta wprowadziła nowy ważny wymóg, a mianowicie konieczność skorzystania ze zwykłego odwołania przed wniesieniem środka nadzorczego (zob., aby uzyskać więcej informacji, sprawa Trapeznikov i Inni przeciwko Rosji, nr 5623/09, 12460/09, 33656/09 i 20758/10, § 15, 5 kwietnia 2016 r.). Jednak z uwagi na brak odwołania służby socjalne zostały pozbawione dostępu do procedury nadzorczej, która stanowiła do 2008 r. środek alternatywny, a nie kolejny, w stosunku do odwołania. Jednakże służby socjalne mogły przewidzieć wejście w życie tej reformy w odniesieniu do trwających procedur. Trybunał przypomina w tym względzie, że ryzyko błędów ze strony władzy publicznej musi być ponoszone przez państwo, zwłaszcza gdy żaden inny interes prywatny nie wchodzi w grę, a żadne błędy nie mogą być naprawiane ze szkodą dla danej osoby (zob., mutatis mutandis, Radchikov przeciwko Rosji, nr 65582/01, § 50, 24 maja 2007 r., Gashi przeciwko Chorwacji, nr 32457/05, § 40, 13 grudnia 2007 r., i Albergas i Arlauskas przeciwko Litwie, nr 17978/05, § 59, 27 maja 2014 r.).
95. Wreszcie, Trybunał przyjmuje do wiadomości argument Rządu, że uchylenie prawomocnych orzeczeń krajowych wydanych na korzyść Skarżących było uzasadnione istotnymi i nadrzędnymi powodami, a mianowicie nieprzestrzeganiem powagi rzeczy osądzonej orzeczeń, które już rozstrzygnęły tę samą kwestię między tymi samymi stronami. Zakładając, że takie względy były istotne dla rozpatrzenia sprawy w ramach zwykłej procedury odwoławczej, którą umożliwiło przywrócenie terminu, Trybunał zauważa, że ani służby socjalne, ani Sąd Najwyższy w Dagestanie nie wyjaśniły powodów, dla których argument ten nie mógł zostać podniesiony już przed pierwszymi sędziami w postępowaniu zakończonym wyrokami na korzyść Skarżących lub w pierwotnym terminie odwołania, zanim sporne orzeczenia stały się prawomocne. Trybunał wątpi, żeby w tym czasie służby socjalne nie były świadome istnienia wcześniejszych orzeczeń, które już rozstrzygnęły kwestię metody obliczania tych samych świadczeń socjalnych i w których były one pozwanymi. Przypomina, że chociaż potrzeba skorygowania błędów sądowych mogłaby co do zasady stanowić uzasadnioną okoliczność, nie powinna być ona realizowana w sposób arbitralny, i że w każdym razie władze muszą, w miarę możliwości, zachować sprawiedliwą równowagę między interesem jednostki a potrzebą zapewnienia właściwego wymiaru sprawiedliwości ( Bezrukovy, przytoczony powyżej, § 43, wraz z innymi odniesieniami).
96. W świetle powyższego Trybunał może jedynie stwierdzić, że przywrócenie terminu i dopuszczenie spóźnionych odwołań wniesionych przez służby socjalne w szczególnych okolicznościach sprawy stanowiło naruszenie zasady pewności prawnej i prawa do sądu Skarżących.
97. W związku z powyższym Trybunał stwierdza, że w przypadku każdego ze Skarżących doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji.
b) Skargi nr 28480/13 i 28506/13
98. Następnie, w odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13, Trybunał zauważa, że powody podane przez Ministerstwo Finansów w celu uzasadnienia wniosków o przywrócenie terminu i dopuszczenie spóźnionych odwołań są ściśle związane z okolicznościami dotyczącymi wydania spornych orzeczeń, które są obecnie przedmiotem dochodzenia w sprawie karnej. W toku postępowania dyscyplinarnego, które je poprzedziło, wykryto dużą liczbę nieprawidłowości, w tym brak systematycznego powiadamiania stron o pewnych czynnościach procesowych. Niemniej jednak to nie do Trybunału należy badanie, czy Ministerstwo Finansów rzeczywiście wiedziało o spornych postępowaniach, ani też, czy było w nim prawidłowo reprezentowane, ponieważ – nawet zakładając, że nie – z dokumentów udostępnionych Trybunałowi, niezakwestionowanych przez strony, wynika, że nie dopełniło ono obowiązku zachowania należytej staranności przy składaniu wniosków o przywrócenie terminu i spóźnionych odwołań.
99. Trybunał może jedynie uznać, że Ministerstwo Finansów stwierdziło istnienie spornych wyroków – a przynajmniej powinno było to stwierdzić – najpóźniej w sierpniu 2011 r., kiedy to zaczęło dokonywać płatności na podstawie wspomnianych wyroków, których odpisy zupełne powinny były zostać mu przekazane zgodnie z Kodeksem budżetowym ( Gadzhikhanov i Saukov przeciwko Rosji, nr 10511/08 i 5866/09, §§ 13-14 i 25, 31 stycznia 2012 r.). Nawet zakładając, że ministerstwo nie było świadome pierwszego odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu w czerwcu 2011 r. ani całego dotyczącego go postępowania, w aktach ani uwagach Rządu nie ma żadnego wyjaśnienia, dlaczego czekało ono ponad rok, tj. do 23 października 2012 r. – daty złożenia drugiego wniosku o przywrócenie terminu – zanim podjęło działania. Trybunał uważa, że niezależnie od tego, czy państwo było należycie reprezentowane na posiedzeniach, jego obowiązkiem było dołożenie należytej staranności, wręcz szczególnej, przy składaniu wniosku o przywrócenie terminu, i to od momentu stwierdzenia istnienia spornych wyroków, zwłaszcza jeżeli, jak utrzymuje Rząd, stawką był istotny interes publiczny. Jednakże sądy krajowe, które uwzględniły wnioski o przywrócenie terminu, nie zajęły się tą kwestią. Innymi słowy, zaniechały ustalenia, w którym momencie autor wniosku o przywrócenie terminu i spóźnione odwołanie odkrył istnienie zaskarżonego wyroku, a zatem, czy działał z należytą starannością. Fakt, że żadne z przepisów prawa krajowego obowiązujących w przedmiotowym czasie nie wskazywały, że sądy są do tego zobowiązane, nie zwalnia ich z tego obowiązku wynikającego z Konwencji.
100. W związku z tym Trybunał uważa, że przyznane w ten sposób przywrócenie terminu i dopuszczenie spóźnionych odwołań naruszyło zasadę pewności prawnej i prawa do sądu Skarżących.
101. W związku z powyższym doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji.
IV. ZARZUCANE NARUSZENIE ART. 1 PROTOKOŁU NR 1 DO KONWENCJI
102. Wszyscy Skarżący podnoszą naruszenie ich prawa do poszanowania ich mienia na podstawie tych samych faktów. Opierają się na art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji, który brzmi:
„Każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego...”.
103. Mając na względzie swe rozstrzygnięcie na podstawie art. 6 ust. 1 Konwencji, Trybunał uznaje, że nie ma potrzeby badania dopuszczalności lub przedmiotu skargi przedstawionej przez Skarżących w świetle art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji ( SC Britanic World SRL przeciwko Rumunii, nr 8602/09, § 50, 26 kwietnia 2016 r., Rozalia Avram przeciwko Rumunii, nr 19037/07, § 46, 16 września 2014 r., Bochan przeciwko Ukrainie (nr 2) [WI], nr 22251/08, § 68, EKPC 2015, Trapeznikov i Inni, przytoczony powyżej, § 41 i Lyubov Stetsenko przeciwko Rosji, nr 26216/07, § 92, 17 kwietnia 2014 r.).
V. ZASTOSOWANIE ART. 41 KONWENCJI
104. Zgodnie z art. 41 Konwencji,
„Jeśli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej protokołów, oraz jeśli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi potrzeba, słuszne zadośćuczynienie pokrzywdzonej stronie”.
A. Szkoda
105. Tytułem szkody materialnej Skarżący żądają różnych kwot, od 35 400 euro (EUR) do 233 500 EUR. W odniesieniu do szkód moralnych każdy z nich żąda ponadto kwoty 3 000 EUR, z wyjątkiem pana Kerefova, żądającego 5 000 EUR.
106. Rząd kwestionuje te żądania.
107. Trybunał przypomina, że stwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji z powodu naruszenia pewności cywilnych stosunków prawnych. Jeśli chodzi o roszczenie Skarżących z tytułu szkody materialnej, nie widzi on związku przyczynowego między stwierdzonym naruszeniem a rzekomą szkodą materialną i odrzuca te roszczenia. Ponadto uważa, że samo stwierdzenie naruszenia stanowi wystarczające słuszne zadośćuczynienie za wszelką krzywdę, jaka mogła zostać poniesiona przez Skarżących.
B. Koszty i wydatki
108. W odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13 Skarżący żądają również kwoty 2 969,25 euro, co odpowiada sumie honorariów i wydatków ich przedstawicieli w ich sprawach, jak również w sprawach dziesięciu innych osób, których podobne skargi są zawisłe przed Trybunałem.
109. Rząd kwestionuje tę kwotę, stwierdzając w szczególności, że Skarżący nie przedstawili żadnego dowodu na poparcie swoich roszczeń.
110. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału skarżący może uzyskać zwrot kosztów i wydatków tylko w takim zakresie, w jakim ustalono, że zostały one rzeczywiście poniesione i były konieczne oraz w uzasadnionej wysokości. W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę dostępne dokumenty i uwzględniając ustalenia dotyczące naruszeń, jakich dokonał, Trybunał odrzuca wniosek dotyczący kosztów i wydatków.
Z TYCH POWODÓW TRYBUNAŁ JEDNOGŁOŚNIE
1. Decyduje połączyć skargi;
2. Uznaje skargi nr 36054/09, 45415/09 i 50333/09 za niedopuszczalne z powodu braku znaczącego uszczerbku;
3. Odrzuca zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Rząd w odniesieniu do skarg nr 28480/13 i 28506/13;
4. Uznaje skargi nr 33636/09, 34493/09, 35940/09, 37441/09, 38237/09, 28480/13 i 28506/13 za dopuszczalne;
5. Orzeka, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji;
6. Orzeka, że nie ma potrzeby badania skargi na podstawie art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji;
7. Orzeka, że samo stwierdzenie naruszenia stanowi wystarczające słuszne zadośćuczynienie za doznaną przez Skarżących szkodę moralną;
8. Odrzuca roszczenie o słuszne zadośćuczynienie w pozostałym zakresie.
Sporządzono w języku francuskim, a następnie powiadomiono na piśmie w dniu 28 marca 2017 r., zgodnie z Regułą 77 §§ 2 i 3 Regulaminu Trybunału.
Stephen Phillips Helena Jäderblom Kanclerz Przewodnicząca
[Załącznik został pominięty w niniejszym tłumaczeniu]
1 Źródło: Nota informacyjna na temat orzecznictwa Trybunału nr 205, marzec 2017 r. ( Information Note 205. Case-law of the European Court of Human Rights, March 2017).
2 W wersji oficjalnej wyroku w języku angielskim nazwa skargi to: Streltsov and Other “Novocherkassk military pensioners” v. Russia [przyp. tłum.]
3 W wersji oficjalnej wyroku w języku angielskim nazwa skargi to: Lupeni Greek Catholic Parish and Others v. Romania [przyp. tłum.].
Data wytworzenia informacji: