Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

WYROK

STRASBURG

10 listopada 2022 r.

Wyrok ten jest ostateczny, lecz może podlegać korekcie wydawniczej.

W sprawie Kaszubski przeciwko Polsce,

Europejski Trybunał Praw Człowieka (sekcja pierwsza), zasiadając jako komitet w składzie:

Erik Wennerström , Przewodniczący,
Krzysztof Wojtyczek,
Lorraine Schembri Orland , Sędziowie,
oraz Viktoriya Maradudina, p.o. Zastępcy kanclerza sekcji,

obradując na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 października 2022 r.,

wydaje następujący wyrok, który został przyjęty w tym dniu:

%1  POSTĘPOWANIE

1. Sprawa wywodzi się ze skargi wniesionej do Trybunału w dniu 14 marca 2019 r. przeciwko Polsce na podstawie art. 34 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności („Konwencji”).

2. Skarżący był reprezentowany przez p. M. Bartosiaka, adwokata praktykującego w Warszawie.

3. Skarga została zakomunikowana rządowi polskiemu („Rządowi”).

%1  STAN FAKTYCZNY

4. Szczegółowe informacje i informacje istotne dla skargi zawarto w załączonej tabeli.

5. Skarżący skarżył się na zbyt długi okres stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania. W skardze znalazły się również inne zarzuty wnoszone na podstawie Konwencji.

%1  PRAWO

I.  ZARZUCANE NARUSZENIE ART. 5 UST. 3 KONWENCJI

6. Zasadniczo skarżący zarzucił w skardze, że jego tymczasowe aresztowanie było nieracjonalnie długie. Powołał się na art. 5 ust. 3 Konwencji, który ma następujące brzmienie:

„Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c) niniejszego artykułu [...] ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać uzależnione od udzielenia gwarancji zapewniających stawienie się na rozprawę”.

7. Trybunał zauważa, że zasady ogólne dotyczące prawa do procesu w rozsądnym terminie albo zwolnienia na czas postępowania, zagwarantowane w art. 5 ust. 3 Konwencji, zostały określone w szeregu wcześniejszych wyroków (zob. między innymi Kudła przeciwko Polsce [WI], skarga nr 30210/96, § 110., ETPC 2000–XI; oraz McKay przeciwko Zjednoczonemu Królestwu [WI], skarga nr 543/03, §§ 41–44, ETPC 2006–X, z przytoczonymi odesłaniami).

8. W sprawach wiodących Kauczor przeciwko Polsce, skarga nr 45219/06, wyrok z dnia 3 lutego 2009 r., oraz Celejewski przeciwko Polsce, skarga nr 17584/04, wyrok z dnia 4 maja 2006 r., Trybunał orzekał już naruszenie w odniesieniu do podobnych zagadnień jak występujące w niniejszej sprawie.

9. Po zapoznaniu się z przedłożonym mu materiałem, Trybunał nie stwierdził istnienia żadnych okoliczności faktycznych ani argumentów, które skłoniłyby go do odmiennego wniosku w przedmiocie dopuszczalności i istoty tych zarzutów. Mając na uwadze własne orzecznictwo w tej kwestii, Trybunał uznaje, że w niniejszej sprawie długość tymczasowego aresztowania zastosowanego wobec skarżącego była nadmierna.

10. Zarzuty są zatem dopuszczalne i wskazują na naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji.

II.  POZOSTAŁE ZARZUCANE NARUSZENIA W ŚWIETLE UTRWALONEGO ORZECZNICTWA

11. Skarżący zawarł w skardze inne zarzuty, które również dotyczyły zagadnień objętych Konwencją w świetle istotnego utrwalonego orzecznictwa Trybunału (zob. załączona tabela). Skargi nie są w sposób oczywisty nieuzasadnione w rozumieniu art. 35 ust. 3 lit. a Konwencji ani niedopuszczalne z uwagi na inne przesłanki. Z tego względu muszą być uznane za dopuszczalne. Zapoznawszy się z całością przedłożonego mu materiału, Trybunał uznaje, że wskazuje on również na naruszenia Konwencji w świetle jego rozstrzygnięć zawartych w wyrokach Baranowski przeciwko Polsce, skarga nr 28358/95, §§ 68–77, ETPC 2000–III, Shcherbina przeciwko Rosji, skarga nr 41970/11, §§ 62–65, 26 czerwca 2014 r., a także Khodorkovskiy przeciwko Rosji, skarga nr 5829/04, §§ 243–48, 31 maja 2011 r.

III.  ZASTOSOWANIE ART. 41 KONWENCJI

12. Artykuł 41 Konwencji stanowi:

„Jeżeli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej protokołów, oraz jeżeli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi taka potrzeba, o przyznaniu słusznego zadośćuczynienia pokrzywdzonej stronie”.

13. W świetle posiadanych dokumentów i orzecznictwa (zob. w szczególności Kauczor, cytowany powyżej) Trybunał uznaje za słuszne przyznanie kwot określonych w załączonej tabeli i oddala pozostałą część roszczenia dotyczącą słusznego zadośćuczynienia.

14. Trybunał nadto za słuszne uznaje wyznaczenie wysokości odsetek za zwłokę według stopy równej marginalnej stopie procentowej Europejskiego Banku Centralnego powiększonej o trzy punkty procentowe.

%1  Z TYCH PRZYCZYN TRYBUNAŁ JEDNOGŁOŚNIE

1.  Uznaje skargę za dopuszczalną;

2.  Orzeka, że skarga wskazuje na naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji ze względu na nadmierny czas trwania tymczasowego aresztowania;

3.  Orzeka,, że doszło do naruszenia Konwencji w związku z pozostałymi zarzutami zawartymi w skardze z powołaniem na utrwalone orzecznictwo Trybunału (zob. załączona tabela);

4.  O rzeka

(a)  że pozwane państwo winno, w terminie trzech miesięcy, uiścić na rzecz skarżącego kwoty określone w załączonej tabeli, przeliczone na walutę pozwanego państwa według kursu obowiązującego w dniu płatności;

(b)  że od upływu wyżej wskazanego terminu trzech miesięcy aż do momentu uregulowania należności należne będą odsetki zwykłe od określonych powyżej kwot, naliczone według stopy równej marginalnej stopie procentowej Europejskiego Banku Centralnego obowiązującej w tym okresie, powiększonej o trzy punkty procentowe;

5.  Oddala pozostałą część roszczenia skarżącego o słuszne zadośćuczynienie.

Sporządzono w języku angielskim i obwieszczono pisemnie w dniu 10 listopada 2022 r. zgodnie z Regułą 77 § 2 i 3 Regulaminu Trybunału.

Viktoriya Maradudina Erik Wennerström

p.o. Z-cy kanclerza Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

Skarga zawierająca zarzuty na podstawie art. 5 ust. 3 Konwencji

(przewlekłość tymczasowego aresztowania)

Numer skargi Data wpływu	Imię i nazwisko skarżącego Rok urodzenia	Imię i nazwisko oraz miejsce praktyki pełnomocnika	Okres tymczasowego aresztowania	Sąd, który wydał postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania / rozpatrywał zażalenie	Długość tymczasowego aresztowania	Konkretne uchybienia	Pozostałe zarzuty zawarte w skardze z powołaniem na utrwalone orzecznictwo	Kwota przyznana z tytułu szkody majątkowej lub niemajątkowej (w EUR)1	Kwota przyznana z tytułu kosztów i wydatków przypada-jąca na skargę (w EUR)2
15466/19 14.03.2019 r.	Piotr KASZUBSKI 1992	Bartosiak Mariusz Warszawa	od 10.03.2017 r. do 02.10.2019 r.	Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa, 18.03.2017, sprawa nr XIV, Kp 772/17 (postanowienie o utrzymaniu w mocy postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydane przez Sąd Okręgowy w Warszawie, 07.08.2018, sprawa nr X Kz 819/15), Sąd Apelacyjny w Warszawie, 02.10.2019, sprawa nr II AKz 1084/19 (postanowienie o uchyleniu tymczasowego aresztowania)	2 lata 6 miesięcy i 23 dni	kruchość argumentów i powtarzalność uzasadnienia przedstawianego przez sądy w miarę postępu sprawy; oświadczenie prokuratora wygłoszone podczas rozprawy sądowej w dniu 22 stycznia 2018 r. poważnie podważa wnioski sądów krajowych co do konieczności stosowania tymczasowego aresztowania wobec skarżącego	Artykuł 5 ust. 4 – uchybienia w postępowaniu w przedmiocie kontroli zgodności z prawem tymczasowego aresztowania – Odwołania od postanowień Sądu Apelacyjnego w Warszawie o przedłużeniu tymczasowego aresztowania z dn. 30.08.2018 r., 28.11.2018 r., 25.02.2019 r., 31.05.2019 r., 27.08.2019 r. były rozpatrywane w terminie trwającym między 29 a 50 dni.	4 600	2 677

1 Plus wszelkie podatki należne od skarżącego.

2 Plus wszelkie podatki należne od skarżącego.